ყველიერის შვიდეული შენდობის, ანუ მიტევების კვირით სრულდება. ეს ერთადერთი დღეა წელიწადში, როცა მართლმადიდებლურ ეკლესიაში განსაკუთრებული მსახურება ტარდება, იკითხება შენდობის ლოცვები და მორწმუნეები პატიებას გამოითხოვენ ერთმანეთისაგან.
ამ დღეს ეკლესიაში ხდება გახსენება ადამის განდევნისა სამოთხიდან, თუ როგორ დაკარგა მან ამპარტავნებით უფლის წიაღი. გაუსინჯა რა ადამიანმა პირველად გემო ცოდვას, გამოსცადა ტანჯვა-ღმერთთან გაშორებისა, იმთავითვე გაჩნდა საჭიროება სინანულის, ღვაწლისა დაკარგული სამოთხის დასაბრუნებლად. როგორც წმ. იოანე ოქროპირი ამბობდა „ამპარტავნება მანკიერებათა დედაა“. მიტევების დღე კი ერთგვარი ბრძოლაა საკუთარ თავში დათრგუნოს ადამიანმა ეს უდიდესი ცოდვა თავმდაბლობით, სინანულით მოყვასისა და უფლის წინაშე პატიების თხოვნით.
საკვირაო წირვაზე ასევე იკითხება ეპიზოდი მათეს სახარებიდან, რომელიც სრულებით ასახავს როგორც მიტევების მნიშვნელობას ასევე, თუ როგორ უნდა განვლოს მორწმუნემ დიდ მარხვის პერიოდი:
„თუ მიუტევებთ ადამიანებს მათს შეცოდებებს, თქვენც მოგიტევებთ მამა თქვენი ზეციერი.
ხოლო თუ არ მიუტევებთ ადამიანებს მათს შეცოდებებს, არც თქვენს შეცოდებებს მოგიტევებთ მამა თქვენი ზეციერი.
და როდესაც მარხულობთ, ნუ იქნებით მწუხარენი, თვალთმაქცთა მსგავსად, თავ–პირი რომ ჩამოსტირით, რათა მმარხველებად ეჩვენონ ხალხს. ჭეშმარიტად გეუბნებით თქვენ: უკვე მიიღეს თავიანთი საზღაური.
ხოლო შენ, როდესაც მარხულობ, თავს იცხე და დაიბანე პირი შენი.
რათა ხალხს კი არ ეჩვენო მმარხველად, არამედ დაფარულში მყოფ მამას შენსას; და მამა შენი, რომელიც ხედავს დაფარულს, მოგაგებს შენ ცხადად.
ნუ იუნჯებთ თქვენს საუნჯეს ამ ქვეყნად, სადაც ჟანგი და მღილი ღრღნის მას, და სადაც მპარავნი თხრიან და იპარავენ.
არამედ დაიუნჯეთ თქვენი საუნჯე ზეცად, სადაც ვერც ჟანგი და ვერც მღილი ვერა ღრღნის მას, და სადაც მპარავნი ვერ თხრიან და ვერ იპარავენ.
ვინაიდან სადაც არის საუნჯე თქვენი, იქვე იქნება გული თქვენი.“(მთ., VI, 14-21.)
„შევურიგდეთ, მივუტევოთ ურთიერთსა ყოველნი შეცოდებანი და ბრალნი. გარეშე ამის პირობისა უსარგებლო იქნება ლოცვა, მარხვა და ყოველი სულიერი შრომა. ვისაც გულში აქვს ვისმესთან მტერობა, შური, უკმაყოფილება, ის ნუ დაჰკარგავს ამაოდ დროებასა, ნუ შეუდგება მარხვასა და მომზადებასა, ვიდრე წინაპირველად არ შეურიგდება მოძულესა, არა აპატიებს ყოველთა მისთა შეცოდებათა. ყოველი კაცი უნდა გიყვარდეს. ყოველი კაცის ბედნიერება უნდა გსურდეს და გიხაროდეს, და ყოველი კაცის მწუხარება და უბედურება შენთვისაც სამწუხარო უნდა იყოს, და ესრეთ კეთილ-განწყობილმან, მშვიდობიანითა გულითა შეუდექი მარხვასა და ლოცვასა. გარეგანი მარხვა, ესე იგი საჭმლის და სასმლის გამოცვლა უნდა იყოს ხერხი, ანუ გზა ვნებათა და ცოდვათა მოკლებისა და მოსპობისა, და ესრედ ვინც ამპარტავანი არის სიმდაბლე შეიძინოს ამ დიდ-მარხვაში: ანგაარმა კაცმა, უანგარობა მოიგოს, ანჩხლმა და მაშფოთარმა სიმშვიდე, მემთვრალემ, მუცლის მონამ, ფხიზლობა, ზომიერება, ცრუ და უმართლომ გულწრფელობა და სიმართლე შეიყვაროს; თუ ვინმემ სხვისი რაიმე მიითვისა უმართლოდ, დაუბრუნოს. ეს იქნება ჭეშმარიტი მარხვა!“- ამბობს წმ. მღვდელმთავარი გაბრიელი (ქიქოძე) ერთ-ერთ ქადაგებაში.
მიტევების კვირა ჯერ კიდევ პირველ საუკუნეებში დააწესეს ეგვიპტის უდაბნოში მოღვაწე მამებმა. ამ დღეს ბერები ერთმანეთისაგან ცოდვების შენდობას ითხოვდნენ და უდაბნოში აღდგომის საგალობელთა გალობით გადიოდნენ, რადგან არ იცოდნენ მშვიდობით დაუბრუნდებოდნენ თუ არა თავიანთ მონასტრებს აღდგომისათვის. დღეს შენდობის თხოვნის ტრადიცია ეკლესიაში სულდება, როდესაც წირვის დასრულების შემდეგ მღვდელმსახური განურჩევლად იერარქიული საფეხურისა მრველისაგან ითხოვს პატიებას.
ილია მეორე- „დღეს შეუნდობელი არავინ უნდა დარჩეს. არ არსებობს ადამიანი, რომელსაც ვინმესთვის წყენა ას გულისტკივილი არ მიეყენებინოს. წმ. პავლე მოციქული ამბობდა, რომ ხშირად აკეთებდა იმას, რაც არ უნდოდა. მართლაც, არსებობს შემთხვევები, როცა ადამიანს ცოდვის ჩადენა არ სურს, მაგრამ მაინც სჩადის და იარაღი ხდება ბოროტი ძალისა. არსებობს ისეთი შემთხვევებიც, როცა სწორედ ის ადამიანი გვაწყენინებს, რომლისთვისაც სიკეთის მეტი არა გაგვიკეთებია რა. მართალია, ძნელია შენდობა მისი, მაგრამ ქრისტიანმა უნდა შეძლოს და ამის სულიერი ძალა მოიპოვოს. რა თქმა უნდა, შენდობას ის შეძლებს, ვის გულშიც მადლი ღვთისა სუფევს. ნუ დაელოდებით სხვის მოსვლას თქვენთან პატიების სათხოვნელად. თქვენ თვითონ მიდით მათთან, თაყვანი ეცით და შენდობა ითხოვეთ. შეიძლება მათ არც შეგინდონ, მაგრამ მთავარი ხომ უფალია, რომელიც თქვენს ყოველ საქმეს ხედავს და რომელიც თქვენზე წყალობას მოიღებს.“
უმთავრესია გულით განიცდიდეს ადამიანი დანაშაულს მოყვასის წინაშე, ჰქონდეს გააზრებული საკუთარი ცოდვა, წრფელი სინდისით გამოითხოვოს მოწყალება და სიტყვები-“შემინდე, რაც გაწყენინე”, რომლითაც მიმართავენ მორწმენეები ერთმანეთს სხვების თავლის ასახვევათ, ფარისევლურად არ წაროთქვან. როგორც წმინდა მამები ამბობენ: „თუკი ვერ მივაღწიეთ იმ სულიერ მდგომარეობას, რომ ნათლად ვხედავდეთ ჩვენს ცოდვებს და სინანულით ვითხოვდეთ შენდობას, უმჯობესია, საერთოდ არ წარმოთქვან ჩვენმა ბაგეებმა: “მაპატიე”.
შეგახსენებთ, რომ ორშაბათიდან, 27 თებერვლიდან იწყება აღდგომის მარხვა და 16 აპრილს სრულდება.
სოფიკო ნინიკაშვილი
