• რეკლამა საიტზე
  • კონტაქტი
  • ჩვენ შესახებ
კვირა, იანვარი 17, 2021
TTimes.GE
No Result
View All Result
3 °c
Tbilisi
  • მთავარი
  • პოლიტიკა
  • ექსკლუზივი
  • მსოფლიო
  • პერსონა
  • საზოგადოება
  • სპორტი
  • რელიგია
  • კატეგორიები
    • თბილისური ამბები
    • ბიზნესი და ეკონომიკა
    • სამართალი
    • ანალიტიკა
    • კულტურა
    • განათლება და მეცნიერება
    • მოგზაურობა
    • მკითხველის ბლოგი
    • რჩევები
No Result
View All Result
  • მთავარი
  • პოლიტიკა
  • ექსკლუზივი
  • მსოფლიო
  • პერსონა
  • საზოგადოება
  • სპორტი
  • რელიგია
  • კატეგორიები
    • თბილისური ამბები
    • ბიზნესი და ეკონომიკა
    • სამართალი
    • ანალიტიკა
    • კულტურა
    • განათლება და მეცნიერება
    • მოგზაურობა
    • მკითხველის ბლოგი
    • რჩევები
No Result
View All Result
TTimes.GE
No Result
View All Result
Home კულტურა
სიტყვები, რომლებიც ქართლში სტუმრობისას გამოგადგებათ

სიტყვები, რომლებიც ქართლში სტუმრობისას გამოგადგებათ

2020/02/22
in კულტურა
1 0
18
VIEWS
Share on FacebookShare on Twitter

ქართული სიტყვიერება განსხვავებულია სხვადასხვა კუთხეში და ამ კუთხურ მეტყველებას ენათმეცნიერები კილოს ანუ დიალექტს უწოდებენ.

დიალექტები ბევრია, თუმცა აღმოსავლეთ და დასავლეთ საქართველოს მოსახლეობას ერთი სამწერლობო და სალიტერატურო, ქართული ენა გააჩნია, რომელსაც თავისი წესები აქვს.

ხშირად ამ წესებს, კუთხური მეტყველების დროს, არ იცავენ. გთავაზობთ, იმ სიტყვებს, რომლებსაც ქართლის სოფლებში იყენებენ. ქართლური დიალექტის ლექსიკონის ავტორებმა ეს სიტყვები ძველ სოფლებში მოისმინეს.

მასალები მოაგროვა და ლექსიკონი შეადგინა მერი მესხიშვილმა, ფილოლოგიის მეცნიერებათა კანდიდატმა. გამოქვეყნებული აქვს წერილები “ქართული დიალექტიზმები სულხან-საბა ორბელიანის ლექსიკონში” (1962), “მასალები ქართული დიალექტოლოგიური ლექსიკონისათვის” (1970), “ქართული ლექსიკონი” (1981, თ. ბეროზაშვილსა და ლ. ნოზაძესთან ერთად).

იგი მონაწილეობდა “ქართული ენის განმარტებითი ლექსიკონის”(ტ. 1-8, 1950-1964) მომზადებაში. (VI ტომის ერთ-ერთი რედაქტორია). ლექსიკოგრაფი, ფილოლოგიის მეცნიერებათა კანდიდატი.

1. აგრალე – აი მანდ (შედარ: ამდე, ემდე)
2. ააბოლავებს – ააყირავებს
3. ააკოკოლავებს – ბევრს დაყრის
4. ააშურშურებს – სწრაფად, მაგრამ ზერელედ გააკეთებს
5. აბრაგანი – პანღური
6. აბუეტი – მიუხვედრელი
7. აბუქა – მფლანგველი, ვინც ანიავებს
8. ავყური – ქათმის სიბრმავე
9. აზგამო! – ძაღლისთვის შეძახილი, რომ წავიდეს
10. აზირ – ჯობს, ბარემ
11. ბაზო – ჩაწეული ადგილი კვლებს შორის
12. ბათარა – სქელკისერა, დიდთავა ძაღლი
13. ბაიბურში – არაფერი გაეგება
14. ბრაგანაობს – ფეხარეული დადის
15. გაამთავნიერებს – კარგად დაამუშავებს მიწას
16. გააფშიკინებს – ძალიან გაახმობს
17. გააწარეულებს – გააბინძურებს
18. გაბაზრებული – ბაზარში მოსიარულე
19. გაბერტყილა –  გასულა (მაგ. მთელი დღე)
20. გაბიბღული – უშნოდ ჩასუქებული
21. გაბრექილი – წელში გამართული
22. დააბევებს – დანიშნავს (ქალს)
23. დააემინებს – დაამშვიდებს
24. დააავარანგებს – მოიღრუბლება და მოთბება ზამთარში
25. დაანარნარებს – სუფთად დაგვის, დაასუფთავებს
26. დააჟიებს – კარგად მორწყავს, გაჟღენთს, დაალბობს
27. დაასორსოლავებს – გრძლად დაამრგვალებს (თიხას, მიწას)
28. დააქიმატებს – აშიმშილებს, მოაშიებს
29. დააჩოფინებს – აჯობებს, დაჩაგრავს
30. დააწაწებს – დააკარებს ხელს
31. დაახამებს – დააყოვნებს, დააგვიანებს
32. ებე – გაკვირვების ნიშანი
33. ედაგება – წვალობს, იტანჯება
34. ეკნაჭება – ეკითხება, ესაქმება.
35. ეკნიწება – შიშით გული მისდის
36. ენაქლარცი – ენაგრძელი
37. ენდელა – ამოდენა
38. ვირგლა – ზამთრის მსხალი
39. ვირიგვერდა – გაუგებარი, რეგვენი, კერპი, ჯიუტი
40. ვიქსაჰა! – შეძახილი ღორს
41. ზადიანი – პირგაქუშული, მუწუკიანი
42. ზედახორა – ერთ ადგილზე თავმოყრა
43. ზმუკუტუნი – წყევლა ბავშვის, რომელიც გამბით ტირის
44. თავბროლი – საღი (კაკალი)
45. თავპირწაჭმული – ვინც ზომიერება არ იცის საუბარში
46. იარშიებს – შეიფერებს
47. იზმუზნება – ულაზათოდ ჭამს
48. ითანიებს – შეეჩვევა, შეეგუება
49. იკიკნება – ცოტას ჭამს
50. იმსააჩი – მაშინვე
51. იმტკიცავს – უარზეა
52. ისამე – ისემე, ისა(სიტყვის მასალა)
53. კაირამას – მადლობა ღმერთს
54. ლახიწი – გამხდარი
55. მავანი – ვინმე, ვიღაც
56. მარტოკინა – მარტოდმყოფი
57. მაშინისთვინ – იმ დროისათვის
58. ნაფაცუცევი – ნაჩქარევი
59. ოხერი – მარჯვე, მოხერხებული
60. პირკატანაცემი – მოულოდნელი
61. ჟუჟუნკლები – მცირეწლოვანი შვილები
62. რათახანია – დიდი ხანია
63. რჩენულობს – თავს ირჩენს
64. სადანამდისინ – სადამდე
65. საკლისობს – რისამე ნაკლელობას განიცდის
66. სალეველი – სანოვაგე
67. ტარაბუცა, ტარამანა – მეტიჩარა
68. ტორღიალი – უმიზნოდ სიარული
69. ურამეობა – უქონლობა
70. ურატრატებს – თავბრუ ეხვევა
71. ფათაფუთით – სწრაფად, ნაჩქარევად
72. ქვეყანათაზე – სრულიად, სავსებით
73. ქიციც – ქიციც იცის და ქიცმაცურიც. ამბობენ იმაზე, ვინც ამა თუ იმ საკითხზე, ყველაფერი იცის
74. ღატრაკუნა – ღარიბი
75. ღვარძლა – სარეველა ბალახი
76. ყაიდა – კარის ზემოთა და ქვემოთ ფიცრები
77. შაშკვლავი – რეჰანი
78. შეთიანი – ფეთიანი
79. შეიწევს – მიითვისებს
80. ჩაიჯაჯავს – ტანზე მოუხერხებლად ჩაიცვავს
81. ჩამოაროხროხებს – მსხვილად დაფქვავს
82. ჩასკდი! – მსუბუქი წყევლაა
83. ცხენთავა – თამამი, თავაშვებული ქალი
84. ძაღთოდენი – ბევრი
85. ძუძუანასხლეტა – უძუძოდ გაზრდილი.
86. წაეტოტება – წასწვდება
87. წაეხირება – იმიზნოდ წავა სადმე
88. წამოუბოლებს – საყვედურს ეტყვის, წამოსძახებს
89. ჭორიაჭყატუნე – ჭორიკანა
90. ჯუჯულა – კაცი, ვინც ქალის საქმეში ერევა
91. ჯირკელა – დაბალი, მაგრამ ღონიერი ადამიანი
92. ჯარიჯარამათი – დიდი ჯარი.

60

SHARES
facebook Share on Facebook
Twitter Tweet
Follow Follow us
custom Share
custom Share
custom Share
custom Share
custom Share
ShareTweetShare

მსგავსი სტატიები

14 იანვარს ქართული დროშის დღე აღინიშნება
ახალი ამბები

14 იანვარს ქართული დროშის დღე აღინიშნება

2021/01/13
Netflix-ზე რეზო გაბრიაძის ანიმაცია დაიდო
ახალი ამბები

Netflix-ზე რეზო გაბრიაძის ანიმაცია დაიდო

2021/01/10
საინტერესო ცნობები საინგილოს შესახებ…
ახალი ამბები

საინტერესო ცნობები საინგილოს შესახებ…

2021/01/06
Next Post
როგორ აფასებს ილია მეორე რუსეთ-საქართველოს შორის არსებულ კონფლიქტს? – ინტერვიუ ფრანგულ ჟურნალთან

პატრიარქი - ხალხის თანადგომა რომ არ იყოს, მე ვერ გავუძლებდი ამ სიმძიმეებს, 42 წელია მე ვარ სამიზნედ

მეუფე დანიელი – წარღვნა უკვე დაწყებულია, ცოდვის ღვარცოფი მატულობს და ცდილობს მორევში ადამიანები ჩაძიროს

მეუფე დანიელი - წარღვნა უკვე დაწყებულია, ცოდვის ღვარცოფი მატულობს და ცდილობს მორევში ადამიანები ჩაძიროს

როგორ მოვუაროთ საკუთარ თავს სწორად – რჩევები ქალბატონებისთვის

როგორ მოვუაროთ საკუთარ თავს სწორად - რჩევები ქალბატონებისთვის

Discussion about this post

ახალი ამბები

“მახათი” და “სასმისი” – თამაშები, რომლებიც ქართულ რეალობასაა მორგებული
ახალი ამბები

“მახათი” და “სასმისი” – თამაშები, რომლებიც ქართულ რეალობასაა მორგებული

2021/01/17
0

დღეს ადამიანები მივისწრაფვით სიმარტივისკენ, გართობისა და სიამოვნებისკენ. ამასთან, რაც უფრო ახალია იდეა, მით უფრო საინტერესო ხდება ჩვენი ყოველდღიურობა. კრეატიული ადამიანები...

სრულად
ნიკა ჯიაძე: დიდი ძალა აქვს სიტყვას, განსაკუთრებით – კეთილს

ნიკა ჯიაძე: დიდი ძალა აქვს სიტყვას, განსაკუთრებით – კეთილს

2021/01/17
ნუ ამბობთ, რომ სკოლები დაკეტილია… სწავლა მიმდინარეობს – ამირან გამყრელიძე

ნუ ამბობთ, რომ სკოლები დაკეტილია… სწავლა მიმდინარეობს – ამირან გამყრელიძე

2021/01/17
“ზაფხული ძალიან კარგი გვექნება, მაისის ბოლოს ჩვენი რეანიმაციული საწოლები გათავისუფლდება, გაიხსენებთ ჩემს სიტყვებს, მაისამდე რამენაირად გავძლოთ” – გიორგი ფხაკაძე

“მინიმუმ 45 წუთი დღეში ბავშვმა უნდა ისეირნოს” – გიორგი ფხაკაძე

2021/01/17
„კარფური“ არასეზონური ხილის გაყიდვაზე უარს ამბობს

„კარფური“ არასეზონური ხილის გაყიდვაზე უარს ამბობს

2021/01/17
ვაქცინა  – ეს ერთადერთი გამოსავალია! – მარინა ენდელაძე

ვაქცინა  – ეს ერთადერთი გამოსავალია! – მარინა ენდელაძე

2021/01/17
ამაღელვებელი ისტორია – ქართველმა კაპიტანმა, რომელსაც 63 მძიმე ოპერაცია აქვს გადატანილი, სვეტიცხოველში საცოლეს ხელი სთხოვა

ამაღელვებელი ისტორია – ქართველმა კაპიტანმა, რომელსაც 63 მძიმე ოპერაცია აქვს გადატანილი, სვეტიცხოველში საცოლეს ხელი სთხოვა

2021/01/17

საინტერესო

ილია მეორე პარლამენტს მიმართავს

ილია მეორე პარლამენტს მიმართავს

7 წელი ago

“ეს არის ქვეყნისა და ხალხის ძალიან დიდი წარმატება”

5 წელი ago

რუსეთის ბაზარზე 134 ტონა ქართული ხილი გავიდა

7 წელი ago
ჯორჯ ვისანი – ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაცია საქართველოს ოფიციალურ პირებს კორონავირუსის დასამარცხებლად განხორციელებული ზომებისთვის აქებს

ჯორჯ ვისანი – ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაცია საქართველოს ოფიციალურ პირებს კორონავირუსის დასამარცხებლად განხორციელებული ზომებისთვის აქებს

10 თვის ago

კალენდარი

იანვარი 2021
ო ს ო ხ პ შ კ
« დეკ    
 123
45678910
11121314151617
18192021222324
25262728293031

სიახლეები

  • “მახათი” და “სასმისი” – თამაშები, რომლებიც ქართულ რეალობასაა მორგებული 2021/01/17
  • ნიკა ჯიაძე: დიდი ძალა აქვს სიტყვას, განსაკუთრებით – კეთილს 2021/01/17
  • ნუ ამბობთ, რომ სკოლები დაკეტილია… სწავლა მიმდინარეობს – ამირან გამყრელიძე 2021/01/17

კატეგორიები

  • ანალიტიკა
  • ახალი ამბები
  • გამოკითხვების არქივი
  • განათლება და მეცნიერება
  • დიპ.დაიჯესტი
  • ეკონომიკა
  • ექსკლუზივი
  • ვიდეო
  • თბილისური ამბები
  • კატეგორიის გარეშე
  • კულტურა
  • მთავარი მოვლენები
  • მკითხველის ბლოგი
  • მოგზაურობა
  • მსოფლიო
  • პერსონა
  • პოლიტიკა
  • რელიგია
  • რჩევები
  • საზოგადოება
  • სამართალი
  • სპორტი


© 2020 Created by

No Result
View All Result
  • მთავარი
  • პოლიტიკა
  • ექსკლუზივი
  • მსოფლიო
  • პერსონა
  • საზოგადოება
  • სპორტი
  • რელიგია
  • კატეგორიები
    • თბილისური ამბები
    • ბიზნესი და ეკონომიკა
    • სამართალი
    • ანალიტიკა
    • კულტურა
    • განათლება და მეცნიერება
    • მოგზაურობა
    • მკითხველის ბლოგი
    • რჩევები

© 2020 Created by

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Create New Account!

Fill the forms below to register

All fields are required. Log In

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In