უწინ მზოვრეთი წარმოადგენდა ციხე-დარბაზს, ნაქალაქარს და სამონასტრო კომპლექსს შიდა ქართლის მხარეში, მდინარე ძამას ხეობაში. სახელწოდება „ზოვრეთი“ წარმოდგება სიტყვიდან „საზეური“, რაც საბაჟოს ნიშნავს.
X საუკუნეში იგი ძამელი მთავრის ადარნასესრეზიდენცია იყო. XIV-XVII საუკუნეებშიფანასკერტელ–ციციშვილებმა სამწევრისიდანთავიანთი რეზიდენცია აქ გადმოიტანეს და ზოვრეთისათავადოს პოლიტიკურ ცენტრად აქციეს. XVIII საუკუნიდან ქალაქი დაქვეითებას განიცდის დაიწოდება “მცირე ქალაქად“. XIX საუკუნეშიციციშვილები ტოვებენ ამ ადგილს და ქალაქიცწყვეტს არსებობას. მის ნანგრევებზე ახალი სოფელიორთუბანი გაშენდა.
დღესდღეობით კომპლექსი განახლებულია. იქაურობა ნამდვილ წალკოტს ჰგავს, რომელიც იქ მოღვაწე ბერების მიერაა გაშენებული, ტერიტორიაზე მოქმედებს 3 ტაძარი და ბიბლიოთეკა.
2008 წლის 20 მაისს ზოვრეთის ციხე მეუფე იობის ლოცვა-კურთხევით, ასურელ მამათა სახელობის მონასტრად იკურთხა.
მასალა მოამზადა: თორნიკე ყრუაშვილმა.