ნებისმიერ საგანგებო სიტუაციაში, მაღაზიებში საკვები დაუყოვნებლივ ქრება. ხალხი ყოველთვის ცდილობს საკვები მოიმარაგოს და შედეგად, მიწოდების ჯაჭვი უბრალოდ ვერ უმკლავდება გაზრდილ მოთხოვნას. ამის ნათელი მაგალითი იყო COVID-19 პანდემია, როდესაც რაღაც მომენტში მაღაზიების თაროები ცარიელი იყო ბევრ ქვეყანაში. მეცნიერთა აზრით, მომდევნო ათწლეულში კაცობრიობას შეიძლება ელოდეს ბევრად უფრო სერიოზული სასურსათო კრიზისი. ექსტრემალურმა კლიმატურმა პირობებმა, ყველა სახის სტიქიურმა კატასტროფებმა, სამხედრო კონფლიქტებმა და სხვა საგანგებო სიტუაციებმა შეიძლება გამოიწვიოს საკვების დეფიციტი. მათ შეუძლიათ არა მხოლოდ გავლენა მოახდინონ მოსავლიანობაზე, არამედ გამოიწვიოს მიწოდების შეფერხება.
ბრიტანეთი შეიძლება დარჩეს საკვების გარეშე
ბოლო კვლევაში მონაწილეობდა 58 ექსპერტი, რომლებმაც შეაფასეს სასურსათო კრიზისის სხვადასხვა რისკი. მართალია, კვლევა მხოლოდ ბრიტანეთს ეხებოდა, მაგრამ სურსათის დეფიციტი მხოლოდ ერთ ევროპულ ქვეყანას ვერ შეეხება. თუ პრობლემები დიდ ბრიტანეთს შეეხება, ისინი, რა თქმა უნდა, გლობალური იქნება.
კვლევის თანახმად, ექსტრემალური ამინდის გამო საკვების დეფიციტი შეიძლება მოხდეს მომდევნო 50 წლის განმავლობაში, რაც გამოიწვევს მოსავლის უკმარისობას.
ექსტრემალურმა მეტეოროლოგიურმა მოვლენებმა შეიძლება გამოიწვიოს მოსავლის სერიოზული დანაკარგი საკვების მიმწოდებელ ძირითად ქვეყნებში. ექსპერტების აზრით, ამ სცენარს არ შეიძლება ეწოდოს გაზვიადება, რადგან საკვების წარმოებაში სერიოზული პრობლემები არაერთხელ წარმოიშვა ბოლო ათწლეულების განმავლობაში.
მაგალითად, 2007 წელს მარცვლეულის გლობალური წარმოება 8 პროცენტით შემცირდა გვალვების, წყალდიდობებისა და სიცხის გამო, რამაც დააზარალა რამდენიმე ქვეყანა, როგორიცაა შეერთებული შტატები, ავსტრალია და ინდოეთი. ამან გამოიწვია მარცვლეულის ფასების გაორმაგება, რომელიც გავრცელდა 30-ზე მეტ ქვეყანაში.
ხორბალი, პური, მაკარონი და სხვადასხვა მარცვლეული, დიდი ალბათობით დეფიციტი იქნება. გარდა ამისა, ექსპერტები თვლიან, რომ კრიზისი შეიძლება წარმოიშვას მომდევნო 10 წლის განმავლობაში. მართალია, ეს, სავარაუდოდ, დაკავშირებული იქნება არასათანადო განაწილებასთან და მიწოდების შეფერხებასთან, ვიდრე პროდუქციის ზოგად დეფიციტთან. შედეგად, შეიძლება წარმოიშვას შიმშილის იზოლირებული არეები. 50 წლის პერსპექტივაში, შიმშილობა შეიძლება მოხდეს საკვების ნაკლებობის გამო, მაგალითად, მოსავლის უკმარისობის გამო.
ექსპერტებმა გრძელვადიან პერიოდში შიმშილის მთავარ მიზეზებად გვალვა, ქარიშხალი, წყალდიდობა და დიდთოვლობა დაასახელეს. ამ ფაქტორებმა, როგორც ზემოთ აღინიშნა, შეიძლება გამოიწვიოს როგორც მოსავლის უკმარისობა, ასევე საკვების მიწოდების შეფერხება. უნდა ითქვას, რომ ბევრი ქვეყანა ძლიერ არის დამოკიდებული უცხოურ მიწოდებაზე. მაგალითად, ბრიტანეთი აწვდის ხილის 80%-ს, ბოსტნეულის 50%-ს და ფრინველისა და საქონლის ხორცის მთლიანი მოხმარების 20%-ს.
დედამიწას მოსავლის უკმარისობა ემუქრება
ექსტრემალურმა მეტეოროლოგიურმა მოვლენებმა შეიძლება გამოიწვიოს მოსავლის სერიოზული დანაკარგი საკვების მიმწოდებელ ძირითად ქვეყნებში. ექსპერტების აზრით, ამ სცენარს არ შეიძლება ეწოდოს გაზვიადება, რადგან საკვების წარმოებაში სერიოზული პრობლემები არაერთხელ წარმოიშვა ბოლო ათწლეულების განმავლობაში.
2022-2023 წლების გლობალური სასურსათო კრიზისი ისტორიაში ერთ-ერთი უდიდესი გახდა. ის შეეხო 0,828–1,72 მილიარდ ადამიანს, 82 ქვეყანაში. აქედან 222–345 მილიონი ადამიანი განიცდიდა საკვების მწვავე დეფიციტს ან უკიდურესად შიმშილობდა. 2022 წელს მსოფლიოში ყოველდღიურად შიმშილით 19 ათასი ადამიანი იღუპებოდა.
ჯანმო-ს მონაცემებით, დაახლოებით 2 მილიარდი ადამიანი უკვე განიცდის პრობლემებს სასმელი წყლის ნაკლებობის გამო. ბევრი ექსპერტის აზრით, 2040-2050 წლებში წყლის დეფიციტის პრობლემა გლობალური გახდება. შეგახსენებთ, რომ პრობლემები წარმოიქმნება არა მხოლოდ წყალსაცავებთან, არამედ მიწისქვეშა წყლებთან.
როგორ ავიცილოთ თავიდან შიმშილი დედამიწაზე
ექსპერტები მიიჩნევენ, რომ სოფლის მეურნეობამ ახლა უნდა იზრუნოს ახალი, უფრო მდგრადი ჯიშებისა და კულტურების სახეობებზე. გარდა ამისა, აუცილებელია ტექნოლოგიების განვითარება რესურსების უფრო ეფექტური გამოყენებისთვის. მიწოდება ასევე საჭიროა მიწოდების შეფერხების შემთხვევაში. ეს მოითხოვს შენახვისა და განაწილების სისტემების შექმნას.
თუ ეს ზომები არ იქნა მიღებული, ლოკალიზებული შიმშილი გავრცელდება უფრო და უფრო მეტ ქვეყანაში.