ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზმა „დოქტრინა“ მორიგი ეკონომიკური ფორუმი გამართა. ფორუმი ეხებოდა თემას – „ქართული თხილი მსოფლიო ბაზარზე – გამოწვევები და საფრთხეები“. შეხვედრაზე „დოქტრინას“ დირექტორმა, მიხეილ დუნდუამ საზოგადოებას უახლესი კვლევის შედეგები წარუდგინა.
კვლევაში ნაჩვენები იყო ქართული თხილის ბაზრის ანალიზი. ბაზარი შესწავლილ იქნა 2006 წლიდან 2013 წლამდე და გამოიკვეთა, რომ ბოლო 8 წლიან პერიოდში თხილისა და კაკლის წარმოების მაქსიმალური მნიშვნელობა საქართველოში 2013 წელს დაფიქსირდა და მაჩვენებელმა 50.5 ათასი ტონა შეადგინა. ეს უკანასკნელი კი 71,2 %-თ აღემატება 2012 წლის შესაბამისი პერიოდის მაჩვენებელს.
მსოფლიოში თხილისა და კაკლის უმსხვილეს ექსპორტიორად ითვლება აშშ, რომელზეც მოდის მსოფლიოში ექსპორტირებული პროდუქციის ნახევარზე მეტი . შესაბამისად მეორე და მესამე ადგილებს იკავებენ თურქეთი და იტალია. კვლევაში საშინაო მონაცემებთან ერთად წარმოდგენილი იყო საგარეო სავაჭრო მაჩენებლებიც. შედეგების თანახმად, თხილისა და კაკლის ექსპორტს მნიშვნელოვანი ჩავარდნები ჰქონდა 2008 და 2012 წლებში, თუმცა აღსანიშნავია ისიც, რომ თხილისა და კაკლის ექსპორტის მაჩვენებელი 2014 წლის 9 თვეში 28,1 % – ით აღემატება 2012 წლის წლიურ მაჩვენებელს. 2013 წელს საქართველომ დაახლოებით, 40 ქვეყანაში განახორციელა თხილისა და კაკლის ექსპორტი.
ექსპორტიორებში გერმანია პირველ ადგილს იკავებს. საქართველოს, ბოლო 14 წლიანი პერიოდის ანალიზის შედეგად გამოჩნდა, რომ თხილისა და კაკლის ექსპორტი თითქმის ყველა წელს უმსხვილესი სასაქონლო ჯგუფების პირველ ათეულში ხვდება. ამასთანავე, დაახლოებით 8 წლის განმავლობაში უმსხვილესი საექსპორტო ჯგუფების პირველ ხუთეულშიც დაფიქირდა.
შეხვედრას ესწრებოდნენ მეცნიერები, ექსპერტები ეკონომიკის დარგში და „საქართველოს ახალგაზრდული მთავრობის“ წარმომადგენლები, რომელთაც „დოქტრინას“ მომავალში თანამშრომლობა შესთავაზეს. ღონისძიებაზე წარმოდგენილი კვლევა გაეროს მონაცემებზე დაყრდნობით ჩატარდა. კვლევის პრეზენტაციის დასრულებისას დამსწრე საზოგადოებამ დისკუსია გამართა.
ღონისძიების შემდეგ „თბილისი თაიმსი“ შეხვედრის მონაწილეებს გაესაუბრა და ფორუმის შეფასება სთხოვა.
ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზის „დოქტრინას“ დირექტორი – მიხეილ დუნდუა: “ვფიქრობ, რომ შეხვედრა ძალიან ნაყოფიერი გამოვიდა, ჩვენი შეხვედრის სამუშაო ფორმატის გამო დამსწრე საზოგადოებას მიეცა საკუთარი აზრის გამოთქმის საშუალება, გავეცანით ერთმანეთის მოსაზრებებს და გავცვალეთ შეხედულებები. ამდენად, ყველა მნიშვნელოვან საკითხს ჩვენ მომავალში აუცილებლად გავითვალისწინებთ და სარეკომენდაციო პაკეტში შევიტანთ. ორი კვირის შემდეგ ჩვენ აღნიშნულ საკითხთან დაკავშირებით ვგეგმავთ შემაჯამებელ შეხვედრას, რომელიც უფრო დეტალურად და სიღრმისეულად შეეხება ქართული თხილისა და კაკალს. საერთოდ თემა – ქართული თხილი მსოფლიო ბაზარზე ძალიან მნიშვნელოვანია, კვლევამ კი საინტერესო შედეგი გვიჩვენა. როგორც შეხვედრაზე გავახმოვანეთ, ბოლო 8 წლის განმავლობაში, თხილისა და კაკლის წარმოების ყველაზე მაღალი მაჩვენებელი 50,5 ათასი ტონა 2013 წელს დაფიქსირდა.
ამასთანავე, საქართველოდან გასული გადამუშავებული ანუ ნაჭუჭგაცლილი თხილი მსოფლიო ბაზარზე მეორე ადგილს იკავებს, ჩვენი ქვეყნის მაჩვენებელი თურქეთის შემდეგ 11%-მდეა გაზრდილი. ასე, რომ იგი ძალიან მნიშვნელოვანი შემოსავლის წყაროა და შესაძლოა ეს მაჩვენებლები შემდგომ წლებში უფროდაუფრო გაიზარდოს. სწორედ ამიტომ ვფიქრობთ,რომ სახელმწიფოს მხრიდან საჭიროა მაქსიმალური ყურადღება, უნდა დაფინანსდეს ეს სფერო, თხილის მწარმოებელი გლეხები ან ფერმერები უნდა გახდნენ ინფორმირებულები იმის შესახებ, თუ როგორია თხილის გადამუშავების ეფექტური გზები. საინტერესოა მცირე ფერმერების გაერთიანების იდეაც. ამ ყველაფერს შეუძლია საქართველოს სოციალური მდგომარეობის გაუმჯობესებაში შეიტანოს დიდი როლი, ამიტომაც გვქონდა აქცენტი სწორედ თხილზე. შემდგომ შეხვედრაზე კი გვექნება შემუშავებული მთელი რიგი რეკომენდაციები, რომელთაც სჭირდება გათვალისწინება. ყველაზე მთავარი კი საზოგადოებრივი აქტიურობაა, რომელიც შექმნის საზოგადოებრივ აზრს და პოლიტიკურდაკვეთას. ეს კი მომავალში უნდა აისახოს პოლიტიკურ გადაწყვეტილებებში. სამწუხაროა, რომ არ იყვნენ სოფლის მეურნეობის სამინისტროდან წარმომადგენლები და იმედს გამოვთქვამთ, რომ შემდეგში აუცილებლად დაესწრებიან შეხვედრებს.”
ეკონომიკური პოლიტიკის ექსპერტთა ცენტრის პრეზიდენტი – რამაზ გერლიანი: “შეხვედრაზე ძალიან საინტერესო თემა იყო წამოჭრილი, კონკრეტულად ვისაუბრეთ თხილის ექსპორტზე , წარმოდგენილი იყო კვლევის შედეგები და განვიხილეთ თხილის წარმოების ხელშემშლელი და ხელშემწყობი ფაქტორები. ამასთანავე, გამოიკვეთა საფრთხეებიც. დამსწრე საზოგადოებამ, მეცნიერებმა, ექსპერტებმა დააფიქსირეს საკუთარი აზრი. საფრთხეებს რაც შეეხება, უპირველეს ყოვლისა, ეს ეხებოდა ნაკვეთების ფრაგმენტაციას, ფერმერების ცოდნასა და ინფორმირებულობას. ამასთანავე ვისაუბრეთ, შემწამლავ მასალებზე და მათ შეტანაზე პლანტაციებში. მათ შორის ერთ-ერთი ვიყავი მეც, რომელმაც წამოვჭერი ეს საკითხი. თხილის წარმოების მხრივ საქართველოში ერთ-ერთი მოწინავე ადგილი უკავია სამეგრელოს რეგიონს, კერძოდ ზუგდიდს. იქ სახელმწიფოს საკუთრებაშია დიდი რაოდენობის ტერიტორია, დაახლოებით 17 ათასი ჰექტარი, რომელშიც წარსულში ჩაის პლანტაციები იყო გაშენებული. ეს ტერიტორია არის გამოუყენებელი და ამდენად, ჩვენ შეგვიძლია,რომ გამოვიყენოთ ეს პოტენციალი რაც თავის მხრივ დამატებით შემოსავალს მოუტანს სახელმწიფოს, მწარმოებლებსა და დასაქმებულებს.”
www.agrokavkaz.ge-ს მთავარი რედაქტორი, მალხაზ ხაზარბეგიშვილი: “ძალიან საინტერესო კვლევა განიხილეს შეხვედრაზე. საერთოდ , სოფლის მეურნეობის დარგში ინფორმაციული შიმშილია და ამ მხრივ , ძალიან რთულია და მნიშვნელოვანი მსგავსი ინფორმაციის მოპოვება. მარკეტინგული თვალსაზრისით თუ შევხედავთ ეს ინფორმაცია ფასეულია, ამიტომ გასაკვირია თუ რატო არ ექცევა მას ყურადღება. დღევანდელი შეხვედრა კი , მე იმედს მიტოვებს, რომ ეს სფერო განვითარდება და შესაბამისად, ინფორმაციის წვდომაც გაადვილდება.”
საქართველოს ეკონომიკურ მეცნიერებათა აკადემიის აკადემიკოსი, რევაზ ლორთქიფანიძე: „დოქტრინა“ უაღრესად საჭირო საქმეს აკეთებს და მოგახსენებთ ჩემს წინადადებას ექსპორტის სტიმულირების მიზნით: პირველ რიგში, ვფიქრობ რომ უნდა მოხდეს საპროცენტო განაკვეთის შემცირება, ეს ქმედება გამოიწვევს ინვესტიციების მოზიდვას. ჩვენი 20-30% საბანკო პროცენტები სასწაულად მაღალია და ინვესტიციებისთვის ხელისშემშლელი. ამასთანავე, ვფიქრობ რომ უნდა გაფართოვდეს იაფი კრედიტების პრაქტიკა და სახელმწიფოს ნაწილობრივი მონაწილეობით უნდა დაფუძნდეს ტექნიკურად საუკეთესოდ აღჭურვილი საწარმოები. უნდა გავიაზროთ ის, რომ თხილი ნამდვილად გამონათებაა ჩვენი დღევანდელი ეკონომიკისათვის.”
29.11.14
ნათია კეკენაძე
Discussion about this post