• რეკლამა საიტზე
  • კონტაქტი
  • ჩვენ შესახებ
კვირა, თებერვალი 28, 2021
TTimes.GE
No Result
View All Result
7 °c
Tbilisi
  • მთავარი
  • პოლიტიკა
  • ექსკლუზივი
  • მსოფლიო
  • პერსონა
  • საზოგადოება
  • სპორტი
  • რელიგია
  • კატეგორიები
    • თბილისური ამბები
    • ბიზნესი და ეკონომიკა
    • სამართალი
    • ანალიტიკა
    • კულტურა
    • განათლება და მეცნიერება
    • მოგზაურობა
    • მკითხველის ბლოგი
    • რჩევები
No Result
View All Result
  • მთავარი
  • პოლიტიკა
  • ექსკლუზივი
  • მსოფლიო
  • პერსონა
  • საზოგადოება
  • სპორტი
  • რელიგია
  • კატეგორიები
    • თბილისური ამბები
    • ბიზნესი და ეკონომიკა
    • სამართალი
    • ანალიტიკა
    • კულტურა
    • განათლება და მეცნიერება
    • მოგზაურობა
    • მკითხველის ბლოგი
    • რჩევები
No Result
View All Result
TTimes.GE
No Result
View All Result
Home საზოგადოება
სოფელი, სადაც ქრისტეს ენაზე საუბრობენ

სოფელი, სადაც ქრისტეს ენაზე საუბრობენ

2015/06/26
in საზოგადოება
17 0
2
SHARES
217
VIEWS
Share on FacebookShare on Twitter

 „გააჩერეთ გენოციდი“, „მე ვარ ასურელი, რომელსაც ცოცხლად წვავენ და თავს აჭრიან“  – სოციალური ქსელების ქართველი მომხმარებლები ასურელების მხარდასაჭერად მაშინ გაერთიანდნენ, როდესაც რამდენიმე თვის წინ, ერაყსა და სირიაში მოქმედი ისლამური ტერორისტული დაჯგუფება ISIS სისტემატურად აქვეყნებდა ასურელების წამებისა და მკვლელობის შემზარავ კადრებს.  ეს კი ყველასთვის სულისშემძვრელი და სასტიკი იყო,  ამის ფონზე 500-მდე ოჯახი მზად იყო  ასურელი ბავშვები შეეფარებინა, თუმცა გავიდა რამდენიმე კვირა და საზოგადოების გულისტკივილი, ემოციური შეფასებები, ყველასთვის სულისშემძვრელი კადრები და  ბავშვების შეფარების სურვილიც დავიწყებას მიეცა. დღეს შეიძლება ითქვას, რომ სწორედ ამ საშინელი ფაქტების მერე გახდნენ ასურელები  ქართველი საზოგადოებისთვის  ნაწილობრივ „ცნობილები“.

11668258_916457081740844_365699471_n

ასურელი – ჩემი  წარმოშობა, არა ქართული გვარი და მუდამ გაოცებული სახეები მის გაგონებისას.

„სადაურია?“, არ არის ქართველი“, „ქურთია?“, რუსია?“ – ასე დაუსრულებელი ბჭობა ჩემს ეროვნებაზე, შემდეგ კი გაღიზიანებული პასუხი: ასურელი და კვლავ თავიდან დაწყებული „გამოცნობანა“ სარწმუნოებაზე.

სკოლა, ახალი მასწავლებლები, ახალი კლასელები და უცვლელი შეკითხვები. შემდეგ უნივერსიტეტი, ახალი ჯგუფელები, ახალი ლექტორები და კვლავ უცვლელი შეკითხვები. ცოტა არ იყოს და მოსაბეზრებელია ეს ყველაფერი, თუმცა მე მაინც სიამაყით ვპასუხობ, რომ 13 ასურელი მამის შთამომავალი ვარ. მათი, ვის სახელთანაც არის დაკავშირებული VI-ე საუკუნეში საქართველოს სამონასტრო ცხოვრების ჩამოყალიბება და განვითარება.

მე-18-19 საუკუნეებში, როცა მუსლიმანური ქვეყნებიდან ასურელების დევნა დაიწყო, მათ მსოფლიოს სხვადასხვა კუთხეს შეაფარეს თავი, მათ შორის იყო საქართველოც, თუმცა ქართველებმა ნაკლებად იციან ჩვენი ისტორია. ისინი უფრო აისორების სახელით გვიცნობენ, რაც არასწორია, რადგან ეს სახელწოდება გავრცელებული იყო რუსეთში და დამამცირებლად ითვლებოდა. დღეს  ყველაზე მეტი  ასურელი მოსახელობა ერაყშია – 1500000, საქართველოში კი დაახლოებით 5000-მდე ასურელი ცხოვრობს. მათი ადაპტირება საქართველოს ქალაქებსა და სოფლებში სწრაფად მოხდა.

სოფელი ძველი ქანდა, ადგილი, რომელიც მდებარეობს მცხეთის რაიონში, მუხრანის ველზე, მცხეთიდან 10-12 კილომეტრის მანძილზე, არის მთლიანად ასურელებით დასახლებული ტერიტორია. 

899751_916457145074171_1392180010_o

ეს მიწა მუხრან ბატონისგან იყიდეს და დღეს დაახლოებით 400 ასურელი ოჯახი ცხოვრობს. ჩვენი  ენა არამეულია და ეს სწორედ ის ენაა, რომელზეც დაიწერა პირველი სახარება.

სოფელ ძველ ქანდაში სწორედ ამ ენაზე საუბრობენ (თუმცა ქართულიც და სხვა ენებიც კარგად იციან) და პირველად საქართველოში პატრიარქის მონდომებითა და ლოცვა-კურთხევით, სოფელში პატარა საყდრისის გვერდზე, 13 ასურელი მამის სახელობის ტაძარი აშენდა. ქანდის მოსახლეობის აბსოლუტური უმრავლესობა მართლმადიდებელია და მათი სალოცავი ღვთისმშობლის მიძინების სახელობის ეკლესიაა, ადგილი, სადაც მაცხოვრის ენაზე წირვა-ლოცვა აღევლინება. ეკლესიის წინამძღვარი ასურელი სქიმ-იღუმენი სერაფიმე ბიტ-ხარიბია.

რაც შეეხება ტრადიციებს, ამ მხრივ განსაკუთრებულია ეს სოფელი და ზოგადად ეს ერი. ასურელებისათვის ტრადიციული ქრისტიანული დღესასწაულების გარდა, დიდი დატვირთვა ენიჭება  მარეზობის დღესასწაულს, იგივე წმინდა მარზაიას, რომლის შესახებაც ქართველებმა ცოტა თუ იციან,  თუმცა  საყურადღებოა, რომ ანტიოქიის საპატრიარქოც იხსენიებს ამ წმინდანს. იგი 308 წელს დაიბადა და მთელი ცხოვრება იესო ქრისტეს მიუძღვნა. მან 122 წელი იცხოვრა. წმინდა მარზაია  ჩვენი ერის მფარველია. ეს დღესასწაული წელიწადში ორჯერ აღინიშნება, პირველი 18 იანვარს, სოფელში გროვდება ფული, რომლითაც საქონელს იძენენ, სამი დღის მარხივს შემდეგ კი კლავენ, ხარშავენ და საკლავს მთელ სოფელს ურიგებენ, ხოლო მეორედ ეს დღესასწაული 14 ივნისს აღინიშნება, სოფელში კვლავ გროვდება რძე, ფქვილი, ერბო და დუღდება ე.წ. „მურთუხა“, ხორცის მსგავსად „მურთუხაც“ მთელი სოფლის მოსახლეობაზე ნაწილდება. დასავლეთ საქართველოს ასურელები ამ დღესასწაულს სურვილის დღეს უწოდებენ. მე 14 ივნისს სოფელს ვესტუმრე და ქანდაში შესვლისთანავე მოსახლეობის ფაცი-ფუცი, მომღიმარი და ბედნიერი სახეები შევნიშნე. დილა იყო, თუმცა თითოეულ უბანში, კონკრეტული სახლის ეზოში, უკვე იყვნენ შეკრებილები ამ უბნის მაცხოვრებლები და ნაწილი „მურთუხის“ მოხარშვაც უკვე მოესწროთ, მაწილს კი ერთმანეთის მონაცვლეობით დიდი ენთუზიაზმით  ხარშავდნენ.

11651092_916457158407503_238797056_n

 „მარეზ ავი  ჩომაჯახ „, „ავი ბრიხა მარეზოხუნ“ –  ასე ულოცავდნენ ისინი დღესასწაულს ერთმანეთს და ყველას სჯეროდა, რომ წმინდა მარზაია და ამ დღის მადლი შეეწევათ და დაიფარავთ მათ.

ზოგი ხარშავდა, ზოგი კი წმინდა მარზაიას სახელობის ეკლესიაში იყო წასული, სქიმ-იღუმენ სერაფიმე ბიტ-ხარიბთან ერთად. წმინდა მარზაიას სახელობის ეკლესია შორს არის სოფლიდან, თუმცა გრძელი გზა არავის ახსოვდა,  ეკლესიამდეც ფეხით მივიდნენ. იქ კი მამაომ წმინდა მარზაიას პარაკლისი გადაიხადა, ამასობაში მოსაღამოვდა, „მურთუხაც“ მოიხარშა და გადანაწილდა კიდეც.

ასურელებს გვაქვს ასევე განსაკუთრებული ახალი წელი, რომელიც 1 აპრილს აღინიშნება. არამეულად მას „ხაბ-ნისანი“ ჰქვია. ეს არის გაზაფხულის მოსვლისა და ბუნების გამოცოცხლების დღესასწაული, რომელიც დაკავშირებული იყო მინდვრის სამუშაოების დაწყებასთან. შუამდინარეთი ძალიან ნაყოფიერი მიწა იყო, ამიტომ ასურელები მოსავალს ორჯერ, აპრილსა და სექტემბერში იღებდნენ, შესაბამისად ყველაფერი ახლის დასაწყისად აპრილი ითვლება და მას ისე აღნიშნავენ, როგორც ახალ წელს. დღესასწაულის სახელიც აქედან გამომდინარეობს: ხა – ასურულად პირველს ნიშნავს, ნისანი – აპრილს. იგი ოფიციალურად 1968 წელს მსოფლიო ასურული კონგრესის პირველ ხდომაზე აღადგინეს. შექმნეს ეროვნული კალენდარი, რომელიც დაეფუძნა უძველეს წელთაღრიცხვას. ასურული კალენდრის მიხედვით, 2015 წელს მათთვის 6765 წელი დადგა.

11118440_916457118407507_1307581067_n

როგორც უკვე გითხარით ქანდაში ასურულ ენაზე საუბრობენ, თუმცა მხოლოდ საუბრობენ და მშობლიურ ენაზე წერა-კითხვა არ იციან. სოფელში ასურული დამწერლობის მცოდნე, ერთგული და მშობლიური წიგნების მოყვარული, მხოლოდ 82 წლის გრიშა ათანეზოვია დარჩენილი. ძველი წიგნები მასთან ინახება და თუ ვინმეს ასურელების ისტორია აინტერესებს ყველა მას მიმართავს. მეც გრიშა პაპას ვესტუმრე რამდენიმე კითხვით.  მან ასურელების ისტორია და არამეული ენა თვითონ ისწავლა. ჯერ ანბანი, შემდეგ კი წერა-კითხვა ისწავლა, რის შემდეგაც გაუადვილდა წიგნების კითხვა. როგორც მან თქვა : „არამეული არის საკმაოდ რთული ენა, რადგან ნებისმიერ სიტყვაში იწერება ასოები, რომლებიც არ იკითხება. ისე კი თბილი ჟღერადობისაა“.

11663832_916457195074166_1080516846_o

გრიშა პაპა, პირველ რიგში მაინტერესებს როგორია საქართველოში ასურელების ისტორია?

–      ვინც კი ჩემთან მოდის, ყველას ეს საკითხი აინტერესებს, როდის  და რატომ ჩამოვედით, თუმცა ძალიან ძნელია პაპა ამ კითხვაზე პასუხის გაცემა, რადგან ინფორმაცია ამის შესახებ ძალიან მწირია და ოფიციალური დოკუმენტებიც აღარ არსებობს. ერთ-ერთი ასურული წიგნის მიხედვით 25 საუკუნეა, რაც ტოლვილები ვართ და სხვადასხვა ქვეყნებში ვართ გაფანტულები. 11668070_916457135074172_2074606718_nჩვენი ისტორია სისხლიანი ისტორიის სახელით არის ცნობილი. ასურეთი ძვ.წ .მე-7 საუკუნესი დაიშალა და მუსლიმთა მიერ შევიწროებული ასურელები მიმოიფანტნენ. მათი მცირე ტალღა ურმიიდან საქართველოსკენ დაიძრა და კომპაქტურად სოფელ ძველ ქანდაში დასახლდნენ.

სოფელში მოსახლეობის უმრავლესობა არამეულ ენაზე საუბრობს, რა ცნობები გაქვთ შემონახული თქვენი ენის შესახებ და როგორ მოახერხეთ მისი შენარჩუნება?

–      მე უამრავი წიგნი მაქვს, სადაც ჩვენი ენის წარმოშობაზეა საუბარი. 11647276_916457131740839_108635313_nმეცნიერებმა დაამტკიცეს, რომ ენა, რომელზეც ქრისტე საუბრობდა სწორედ ასურელების ენაა, რომელიც წამოსულია აქადური ენიდან, სწორედ აქადური ენა არის ჩვენი ძირძველი ენა, თუმცა ჩვენი გაჭირვება იცი რა არის? წლებთან ერთად ჩვენ სრულყოფილად ვეღარ ვფლობთ მას.

11655740_916457191740833_820648781_o

რატომ მოხდა ისე, რომ სოფლის დაახლოებით 400 ოჯახიდან მხოლოდ თქვენ იცით მშობლიურ ენაზე წერა-კითხვა?

–      არ ვიცი პაპა. ამაზე მეტი საამაყო რა უნდა ჰქონდეს ადამიანს, როცა იცი, რომ ქრისტე შენს ენაზე საუბრობდა და სწორედ შენმა წინაპრებმა ერთ-ერთმა პირველებმა შექმნეს ანბანი. იყო მცდელობა ქართულ სკოლაში არამეული ენა ესწავლებინათ, თუმცა სამწუხაროდ არაფერი გამოვიდა. დღეს სოფელში მხოლოდ ერთი ქართული სკოლაა, სადაც ბავშვები არ სწავლობენ მშობლიურ ენასა და ისტორიას. არადა თუ ადამიანმა მშობლიური წერა-კითხვა, შენი ქვეყნისა და წინაპრების ისტორია არ იცი, არც სიყვარული და სიამაყე გექნება მათი.

გრიშა პაპა, ენის მსგავსად ტრადიციებიც ხომ არ მიეცა დავიწყებას?

–      ჩემს ბავშობაში განსხვავებული ტრადიციები გვქონდა, განსხვავებული იყო ქორწილიც, დაკრძალვაც და სხვა ბევრი რამ, რაც ნელ-ნელა გაქრა და მხოლოდ რამდენიმე შემოგვრჩა. სოფლის მოსახლეობის უმრავლესობა მართლმადიდებელი ეკლესიის მრევლია და ჩვეულებრივ ქართულ მართლმადიდებლურ ტაძრებში იწერენ ჯვარს, ინათლებიან, იხდიან პარაკლისებს, პანაშვიდებსა და აღნიშნავენ ყველა მართლმადიდებლურ დღესასწაულს.

11657370_916457128407506_1942821037_n

ასურელებს უცხო გვარები გაქვთ, ყოფილა თუ არა თქვენი გვარისა და ეროვნების გამო რაიმე სახის დისკრიმინაცია ქართველების მხრიდან?

–      რა თქმა უნდა, როგორც მე, ისე სხვა ბევრი ასურელი დაჩაგრულა თავისი ეროვნების გამო. თუმცა ჩვენ გაგებით ვეკიდებით  ამას, რადგან არ იციან ჩვენი ისტორია და დაფასებაც არ ხდება.

გრიშა პაპამ აღნიშნა, რომ ასურელები მშენებლობა-მოპირკეთების განსაკუთრებული ნიჭით გამოირჩევიან. სწორედ ურმიიდან ჩამოსახლებული ასურელების შექმნილია უზენაესი სასამართლოს შენობის შესასვლელი ჭერის მოხატულობა, აგრეთვე უნივერსიტეტის პირველი კორპუსის დიდი ნაწილი.

ესაუბრა

ლაკო ბიტ-ბაბიკოვი

60

SHARES
facebook Share on Facebook
Twitter Tweet
Follow Follow us
custom Share
custom Share
custom Share
custom Share
custom Share
Share1Tweet1Share

მსგავსი სტატიები

პირველი მარტიდან საბავშვო-ბაღები იხსნება
ახალი ამბები

პირველი მარტიდან საბავშვო-ბაღები იხსნება

2021/02/24
Covid-19-ის ვაქცინის შემოტანის პროცესმა ერთი ან ორი კვირით გადაიწია – ცერცვაძე
ახალი ამბები

Covid-19-ის ვაქცინის შემოტანის პროცესმა ერთი ან ორი კვირით გადაიწია – ცერცვაძე

2021/02/22
საქართველოს კონსტიტუცია 100 წლისაა – როგორ ფორმირდებოდა ის
ახალი ამბები

საქართველოს კონსტიტუცია 100 წლისაა – როგორ ფორმირდებოდა ის

2021/02/22
Next Post
მიმდინარე წელს როგორც წინა წლებში ყველა პირველკლასელი პირად პორტატულ კომპიუტერს საჩუქრად მიიღებს

მიმდინარე წელს როგორც წინა წლებში ყველა პირველკლასელი პირად პორტატულ კომპიუტერს საჩუქრად მიიღებს

თერჯოლაში მცხოვრები 1600 ოჯახი გაუმჯობესებული წყალმომარაგებით ისარგებლებს

თერჯოლაში მცხოვრები 1600 ოჯახი გაუმჯობესებული წყალმომარაგებით ისარგებლებს

საქართველოსა და ჩილეს შორის ორდინალური პასპორტების მფლობელთათვის უვიზო მიმოსვლის შესახებ შეთანხმება გაფორმდება

საქართველოსა და ჩილეს შორის ორდინალური პასპორტების მფლობელთათვის უვიზო მიმოსვლის შესახებ შეთანხმება გაფორმდება

Discussion about this post

ახალი ამბები

რა სასწაულები ხდება დირბის დედათა მონასტერში?
ახალი ამბები

რა სასწაულები ხდება დირბის დედათა მონასტერში?

2021/02/28
0

დირბის დედათა მონასტერი ქარელში, მდინარე ფრონეს ხეობაში მდებარეობს. რამდენიმე წლის წინ ტაძარს სრული რესტავრაცია ჩაუტარდა და არსებული ნალესი მთლიანად მოიხსნა....

სრულად
ათონის ივერთა მონასტერი- ადგილი, რომელმაც დიდად შეუწყო ხელი ქართული ლიტერატურის მსოფლიო სარბიელზე გატანას

ათონის ივერთა მონასტერი- ადგილი, რომელმაც დიდად შეუწყო ხელი ქართული ლიტერატურის მსოფლიო სარბიელზე გატანას

2021/02/28
პირველი მარტიდან საბავშვო ბაღები იხსნება – მშობლების კომენტარები

პირველი მარტიდან საბავშვო ბაღები იხსნება – მშობლების კომენტარები

2021/02/28
ყირიმი არის უკრაინა – ჯო ბაიდენი ანექსიის 7 წლის თავზე

ყირიმი არის უკრაინა – ჯო ბაიდენი ანექსიის 7 წლის თავზე

2021/02/28
ამირან გამყრელიძე: კორონავირუსის დასრულებამდე შორი გზა გვაქვს გასავლელი

ამირან გამყრელიძე: კორონავირუსის დასრულებამდე შორი გზა გვაქვს გასავლელი

2021/02/26
საქართველოში კორონავირუსის პირველი შემთხვევის დაფიქსირებიდან 1 წელი გავიდა

საქართველოში კორონავირუსის პირველი შემთხვევის დაფიქსირებიდან 1 წელი გავიდა

2021/02/26
ძალიან მალე ქვეყანა იძულებული გახდება ხელახლა შემოიღოს შეზღუდვები

ძალიან მალე ქვეყანა იძულებული გახდება ხელახლა შემოიღოს შეზღუდვები

2021/02/26

საინტერესო

თინათინ ხიდაშელი უკრაინის პრემიერ-მინისტრს

7 წელი ago
“სიმართლეს ქართული საზოგადოება მალე გაიგებს და მოსთხოვს ღარიბაშვილს და ბიძინა ივანიშვილს პასუხს”

“სიმართლეს ქართული საზოგადოება მალე გაიგებს და მოსთხოვს ღარიბაშვილს და ბიძინა ივანიშვილს პასუხს”

6 წელი ago
აშშ-ს ქალაქებში ქართული ღვინის პრეზენტაცია გაიმართა

აშშ-ს ქალაქებში ქართული ღვინის პრეზენტაცია გაიმართა

2 წელი ago
წმინდა სინოდი დეკანოზ გიორგი მამალაძეს გათავისუფლების შესახებ პრეზიდენტთან უშუამდგომლებს

ყოფილი მიტროპოლიტი პეტრე ცაავა ჭყონდიდის ეპარქიას დღეს დატოვებს

1 წელი ago

კალენდარი

თებერვალი 2021
ო ს ო ხ პ შ კ
« იან    
1234567
891011121314
15161718192021
22232425262728

სიახლეები

  • რა სასწაულები ხდება დირბის დედათა მონასტერში? 2021/02/28
  • ათონის ივერთა მონასტერი- ადგილი, რომელმაც დიდად შეუწყო ხელი ქართული ლიტერატურის მსოფლიო სარბიელზე გატანას 2021/02/28
  • პირველი მარტიდან საბავშვო ბაღები იხსნება – მშობლების კომენტარები 2021/02/28

კატეგორიები

  • ანალიტიკა
  • ახალი ამბები
  • გამოკითხვების არქივი
  • განათლება და მეცნიერება
  • დიპ.დაიჯესტი
  • ეკონომიკა
  • ექსკლუზივი
  • ვიდეო
  • თბილისური ამბები
  • კატეგორიის გარეშე
  • კულტურა
  • მთავარი მოვლენები
  • მკითხველის ბლოგი
  • მოგზაურობა
  • მსოფლიო
  • პერსონა
  • პოლიტიკა
  • რელიგია
  • რჩევები
  • საზოგადოება
  • სამართალი
  • სპორტი


© 2020 Created by

No Result
View All Result
  • მთავარი
  • პოლიტიკა
  • ექსკლუზივი
  • მსოფლიო
  • პერსონა
  • საზოგადოება
  • სპორტი
  • რელიგია
  • კატეგორიები
    • თბილისური ამბები
    • ბიზნესი და ეკონომიკა
    • სამართალი
    • ანალიტიკა
    • კულტურა
    • განათლება და მეცნიერება
    • მოგზაურობა
    • მკითხველის ბლოგი
    • რჩევები

© 2020 Created by

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Create New Account!

Fill the forms below to register

All fields are required. Log In

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In