The Tbilisi Times-მა რამდენიმე თვის წინ თბილისის ქუჩებში მოსიარულე ტურისტები გამოკითხა. ჩვენი მიზანი ერთი იყო: გაგვერკვია, თუ რამდენად მზად იყო ჩვენი ქალაქი უცხო ქვეყნიდან ჩამოსული დამთვალიერებლების დასახვედრად და მათი უსაფრთხოების უზრუნველსაყოფად. ტურისტებს ვთხოვეთ, ეთქვათ, რა მოსწონთ ჩვენს ქალაქში და რა – არა. მაშინ წინ ბევრმა საინტერესო პრობლემამ წამოიწია, მათგან მთავარი კი ესენი იყო:
1. ქალაქში საპირფარეშოების სიმცირე;
2. არ არის რუკები ან საინფორმაციო დაფები, რომლებიც ტურისტებს მიმართულებას მისცემს ან აუწყებს, თუ სად რომელი ღირსშესანიშნავი ადგილი, მუზეუმი თუ დასასვენებელი ცენტრი უნდა ნახონ;
3. ტურისტების ოფისის მოძებნა ძალიან რთულია;
4. ღირსშესანიშნავ ადგილებში, მაგალითად, ტაძრებში არ არის წარწერები. გიდის გარეშე მოგზაური ტურისტები ვერ იგებენ, რატომ არის ესა თუ ის ადგილი განსაკუთრებული. მათი რეკომენდაცია იყო,რომ ასეთ დაწესებულებებში ხელმისაწვდომი იყოს მოკლე აღწერა ან ისტორია.
უფრო დეტალური ინფორმაცია იხილეთ ბმულზე: http://www.ttimes.ge/archives/45029
აღნიშნულბ სტატიაში აღვნიშნე, რომ ეს არ იყო „თბილისი თაიმსის“ ერთჯერადი ინიციატივა და ჩვენ საქართველოს დამთვალიერებლებთან მსგავს საკითხზე საუბარს ისევ განვაგრძობდით. ასეც მოხდა და გთავაზობთ ახალ გამოკითხვას წამოჭრილ ბევრ ახალ პრობლემასთან და სასიამოვნო შთაბეჭდილებებთან ერთად:
ძალიან მოგვწონს ღამის თბილისის ხედი, განსაკუთრებით კი ძველი თბილისის – ლამაზი მთები, ხიდი, ვსეირნობთ ქვაფენილზე, ვიხედებით ზევით და სრულიად განსხვავებულ არქიტექტურას ვხედავთ. ასეთი კონტრასტი არსად გვინახავს, სიძველე და თაამედროვეობა ერთმანეთთან კარგადაა შერწყმული.
ტურისტული თვალსაზრსიდან გამომდინარე, ჩვენთვის მნიშვნელოვანია, რომ ქალაქში გადაადგილება არ არის ძალიან რთული. მეტრო კარგად ორგანიზებულია, თავისუფლად მივდივართ ერთი პუნქტიდან მეორეში. ერთხელ, ბაზარშიც წავედით და საერთოდ არ გაგვიჭირდა. ფასები საშუალოა, არც ძვირი და არც იაფი.
რაც შეეხება სამზარეულოს, ყველაფერი ძალიან გემრიელია. ყოველ დღე ახალ-ახალ კერძებს ვაგემოვნებთ და მათ შორის საუკეთესოს ამორჩევა გვიჭირს.
ჩვენ არა მხოლოდ თბილისით, არამედ მთელი საქართველოთი აღფრთოვანებულები ვართ. ქუთაისის აერტოპორტში ჩამოვფრინდთ და იმ წამიდანვე დავიწყეთ მოგზაურობა. დავათვალიერეთ ქუთაისი, ზუგდიდი, კახეთი, ყაზბეგი და სვანეთი. რამდენიმე სოფელშიც ვიყავით და ბუნებამ ჩვენზე საოცარი შთაბეჭდილება მოახდინა.
ქართველი ხახი ძალიან კეთილია. ძირითადად, ისინი კეთილგანწყობილი არიან ჩვენ მიმართ, მაგრამ ზოგიერთ დაწესებულებაში ძალიან ცუდი მომსახურებაა. რესტორანსა თუ სავაჭრო ობიექტებში რამდენიმე ადამიანი ისე ცუდად გვეპყრობოდა, რომ ბოლოს აღარაფერი შევიძინეთ და გამოვიქეცით. თავი დამნაშავედ ვიგრძენით – თითქოს ჩვენი ბრალი იყო მათი უხასიათო განწყობა. მაგრამ ასეთი შემთხვევები ვერაფრით შეგვიცვლის შთაბეჭდილებას ამ ულამაზეს ქვეყანაზე, რადგანაც ჩვენივე თვალით ვხედავთ, თუ როგორი თბილი ხალხი ცხოვრობს აქ.
ცენტრალურ ქუჩებში სეირნობა და ქალაქის დათვალიერება დიდი სიამოვნებაა. ყველაფერი ძალიან ლამაზია. თბილისი ძველი ქალაქია და მისი არქიტექტურა ძალიან მოგვწონს, ყველგან დახვეწილობა იგრძნობა, რაც ძალიან მიმზიდველია.
ძალიან გემრიელი სამზარეულო გაქვთ. თავს ძლივს ვთოკავთ, რომ ბევრი არ მივირთვათ, მაგრამ მომატებული კოლოგრამების დასაკლებად უკვე გეგმებიც დავალაგეთ – უკრაინაში ჩასვლისთანავე ვარჯიში უნდა დავიწყოთ.
საქართველოში შთამბეჭდავი და კეთილი ხალხი ცხოვრობს. მგონი, ყველა მათგანი მუსიკალურია, ყველა მღერის და ცეკვავს.
ძალიან არ მოგვეწონა ის, რომ ქალაქში საშინელი გამონაბოლქვია. მთაზე როდესაც ავედით, შედარებით სუფთა ჰაერს ვსუნთქავდით, მაგრამ ქვემოთ ჩამოსვლა საშინელება იყო. მეორე ძალიან ცუდი ფაქტორი არის ის, რომ ყველა სიგარეტს ეწევა და თან ყველგან. ჩვენთან საზოგადოებრივი თავშეყრის ადგილებში მოწევა კანონით აკრძალულია, აქ კი ყველა კუთხეში ეწევიან. ეს ჩვენთვის დისკომფორტია.
აქვე აღსანიშნავია, რომ ქალაქში გადაადგილება რთულია. ჩვენ, ტურისტები, ძალიან დიდ დროს ვანდომებთ სასურველი ღირსშესანიშნავი ადგილის მოძებნას, რადგანაც ქალაქში მიმართულების მაჩვენებლები თითქმის არ არსებობს. ქალაქის ცენტრში კი არის საინფორმაციო ჯიხური, თუმცა ამ ადგილიდან მოშორებით რომ გზა აგვერიოს, სად უნდა წავიდეთ, არ ვიცით.
ბუნება და ხედები მთელი ქვეყნის მასშტაბით ძალიან ლამაზია, განსაკუთრებით კი მაღალ მთასა და კავკასიონზე. ჩვენ სვანეთსა და ყაზბეგში ვიყავით და აღფრთოვანებულები ვართ. ორივეს გვიყვარს მთა, წამოსვლამდე ბევრი ვიფიქრეთ და უკვე ვიცოდით, რა ადგილებსაც დავათვალიერებდით, თუმცა რეალურმა სანახაობამ მოლოდინს გადააჭარბა.
მოგზაურობამდე ჩვენ ყველანაირი ინფორმაცია შევაგროვეთ საქართველოს ისტორიის, კულტურისა თუ ღირსშესანიშნავი ადგილების შესახებ და სწორედ ამიტომ გადავწყვიტეთ, გსტუმრებოდით. ერთი წამითაც არ ვნანობთ ჩვენს არჩევანს. პირიქით, საერთოდ არ გვინდა უკან დაბრუნება.
თბილისი განათებული შადრევნებითა და ძველი შენობებით ძალიან ლამაზია. ჩემი აზრით, დედამიწაზე არ არსებობს კერძი, რომელიც ხაჭაპურს შეედრება. ძალიან გემრიელია ქართული ღვინოც.
რაც შეეხება უარყოფითს, ქალაქის ჰაერი ძალიან დაბინძურებულია, ჩვენთვის, ხანდახან, სუნთქვაც კი რთულია. ძალიან ბევრი მანქანა მოძრაობს და თან ცუდად, გზის გადაკვეთისას მაინც ფრთხილად ვართ ხოლმე იმიტომ, რომ, ხშირად, მოძრაობა ფეხითმოსიარულეთა გზაზე გადასვლის დროსაც კი არ ჩერდება. ასევე პრობლემურია, რომ მოსახლეობამ არ იცის ინგლისური ენა. ახალგაზრდებთან უფრო შესაძლებელია კომუნიკაცია, ვიდრე შედარებით უფროს ადამიანებთან.
ჩვენ ძალიან მოგვწონს ქართველი ხალხი. ისინი თბილები არიან და განსაკუთრებული სილამაზით გამოირჩევიან. ამავდროუად, მათი უმრავლესობა აშკარად ძალიან ემოციურია. რამდენჯერმე შევესწარით შემთხვევას, როდესაც მამაკაცები ძალიან ხმამაღლა მეტყველებდნენ და, თითქოს, კონკრეტულ საკითხს განიხილავდნენ. მათი საუბარი ჩხუბს ჰგავდა, თუმცა რამდენიმე წუთში ისევ ერთმანეთს გადაეხვივნენ და ბოლომდე ვერ მივხვდით, რა მოხდა.
თბილისი ლამაზი და ძველი ქალაქია, რომელიც თავისებური არქიტექტურით გამოირჩევა. ჩვენ, იმედია, არ დავიკარგებით, მაგრამ დედაქალაქში ყველაფერი მაინცდამაინც კარგად ორგანიზებული და თვალსაჩინო არაა. აღარც გვახსოვს, სად შეგვხვდა ტურისტული ოფისი ან რაიმე მინიშნება კონკრეტული მიმართულების შესახებ. ყველაფერს ჩვენ თავად ვეძებთ და დამერწმუნეთ, სპეციალური ბანერების გარეშე გადაადგილება ძალიან არაკომფორტულია. საერთო ჯამში, ქალაქს მაინც ეტყობა, რომ ევროპისკენ ისწრაფის, თუმცა ჯერ კიდევ ბევრი რამის განვითარებაა საჭირო.
აღფრთოვანებულები ვართ ქართველი ხალხით. ერთხელ, ერთ ცოლ-ქმარს ვკითხეთ, თუ სად შეიძლებოდა მიგვეგნო შადრევანისთვის, სადაც ყურძნის გარეცხვას შევძლებდით. მათ სახლში წაგვიყვანეს, გაგვიმასპინძლდნენ, თან ღვინო და მურაბებიც გამოგვატანეს და ისე გამოგვიშვეს. ასეთი რამ არსად მსმენია.
თბილისი ძალიან ლამაზი ქალაქია, თუმცა მას არც სხვა ადგილები ჩამოუვარდება. ჩვენ კახეთი და სვანეთი დავათვალიერეთ და მათი მშვენიერი ხედებით, ბუნებითა და გარემოთიც აღვფრთოვანდით. უგემრიელესია ქართული ღვინო, ყველი და კერძები. ხაჭაპური და ხინკალი ძალიან შეგვიყვარდა და ადგილობრივ მზარეულს მათ დასამზადებლად საჭირო რექეპტებიც კი გამოვართვით.
ჩვენთვის აღსანიშნავია თვითონ ადამიანებს შორის დამოკიდებულება. მათში ერთიანი სული შეიმჩნევა. იქმნება შთაბეჭდილება, რომ ისინი ერთმანეთს ყოველთვის გვერდში დაუდგებიან. ზოგადად, ძალიან ლამაზი ერი ხართ.
ძალიან ცოტა რამ არმოგვწონს. ერთ-ერთი არის სიტუაცია თბილისის ქუჩებში. მძღოლები ავტომანქანებს ძალიან ცუდად ატარებენ და გზის გადაკვეთა საშიშია. მეორე უარყოფითი ფაქტორია ის, რომ ბევრი ადამიანი ეწევა სიგარეტს.
აქ წარმოდგენილი მაგალითების გარდა, ჩვენ გამოვკითხეთ ტურისტები საფრანგეთიდან, იტალიიდან, დიდი ბრიტანეთიდან, რუსეთის სხვადასხვა ქალაქიდან… ისინიც მსგავს ან ზუსტად იმავე მახასიათებლებზე საუბრობდნენ. როგორც ნახეთ, წინა გამოკითხვის შედეგად გამოკვეთილი პრობლემების უმრავლესობა დღეს ისევ აქტუალურია. ამასთან, მათ რიცხვს კიდევ დაემატა რამდენიმე მნიშვნელოვანი ფაქტორი და ესენია: ქალაქის დაბინძურებული ჰაერი, მანქანების ქაოტური მოძრაობა და მწეველი ადამიანების დიდი რაოდენობა.
აღნიშნული ზოგიერთი პრობლემის მოგვარება თავად ჩვენი თვითშეგნების ამაღლებაზეა დამოკიდებული. თუმცა, იმედია, რომ სახელმწიფც ნელ-ნელა უფრო მეტად იზრუნებს იმ სფეროს წინსვლაზე, რომელიც მისი ეკონომიკის განვითარების ერთ-ერთი მთავარი წინაპირობაა.
„თბილისი თაიმსი“ მსგავს გამოკითხვას პერიოდულად ისევ შემოგთავაზებთ.
ესაუბრა
თეა ღვინაძე