წინადაცვეთა ერთ-ერთი უძველესი რიტუალია, რომელიც უამრავ ერში ტარდებოდა და დღემდე ტარდება. რას გულისხმობს წინადაცვეთა და როდიდან იღებს სათავეს, თუ ატარებენ ამ რიტუალს საქართველოში და რა დანიშნულება აქვს, ამ კითხვებით „თბილისი თაიმსმა“ სხვადასხვა კონფესიის წამომადგენლებს საკუთარი პოზიციის დაფიქსირება სთხოვა. ასევე რესპოდენტებს ვკითხეთ, თუ რას ფიქრობენ ქალების წინადაცვეთაზე, რისი ფაქტებიც საქართველოში ცოტა ხნის წინ გამოვლინდა.
მთაწმინდის წმინდა ნინოს სახელობის ტაძრის დეკანოზი, თეოლოგიის დოქტორი საეკლესიო სამართალში ალექსი ქშუტაშვილი:
„მოგეხსენებათ, წინადაცვეთის ტრადიცია ძველი აღთქმიდან მომდინარეობს და ჩვენს წელთაღრიცხვამდე ბევრ წარმართულ რელიგიაში, მაგალითად ეგვიპტელებშიც, არსებობდა. იუდეველებში წინადაცვეთა აღთქმის ნიშანი იყო. ქრისტანული ეკლესიის დაარსების შემდეგ, მოციქულებში დაიწყო დისკუსია, თუ რამდენად საჭირო იყო რომის უზარმაზარ იმპერიაში მცხოვრები ქრისტიანებისთვის იუდაური ტრადიციების დაცვა. მოციქულთა პირველ კრებაზე დადგინდა, რომ ძველი აღთქმის რიტუალები, და მათ შორის წინადაცვეთა, უკვე წარსულს ჩაბარდა, რადგან იმ მიზანმა, რა მიზნითაც იუდეველები წინას იცვეთდნენ, მნიშველობა დაკარგა.
თუმცა, მიუხედავად იმისა, რომ პავლე მოციქული ქრისტიანთა წინადაცვეთის წინააღმდეგი იყო, თავის მოწაფეს ტიმოთეს წინას დაუცვეთს, იმ მიზნით, რომ იუდეველებს ტიმოთე მიეღოთ, როგორც სანდო პიროვნება და მქადაგებელი იუდეველთა შორის. თავად პავლე ამბობს, უდეველებთან იუდეველი ვიყავიო, სკვითებთან – სკვითი, ელინებთან – ელინი და ა.შ., ანუ ყველას მათთვის გასაგებ ენაზე ესაუბრებოდა, რომ ქრისტეს სახარება მიეტანა ადამიანამდე, რომელი რჯულის, კულტურისა თუ ცნობიერებისაც არ უნდა ყოფილიყო.
საყურადღებოა ისიც, რომ კოპტები მონოფიზიტი ქრისტიანები არიან, მაგრამ მათთან მამაკაცების წინადაცვეთა ტრადიციადაა ჩამოყალიბებული. რატომ? ამის თქმა რთულია. შესაძლოა იმიტომ, რომ მუსლიმურ სამყაროში უმცირესობაში არიან და არ სურთ ამ მხრივ რამე განსხვავება არსებობდეს. ერთი კოპტი თანაკურსელი მყავდა, ქრისტიანი, რომელმაც თქვა, რომ წინადაცვეთილი იყო და მათთან ეს ჩვეულებრივ მოვლენას წარმოადგენს. სხვათაშორის, ეგვიპტეში ათ მილიონზე მეტი კოპტია. შესაძლოა მათთან ამ ტრადიციას სამედიცინო ან ჰიგიენური დანიშნულებაც ჰქონდეს.
რაც შეეხება ქალთა ეგრეთწოდებულ წინადაცვეთას, ამაზე არცერთ მონოთეისტურ რელიგიაში არ არის საუბარი. თუ მამაკაცების წინადაცვეთას მათ ჯანმრთელობაზე და ლიბიდოზე არანაირი უარყოფითი გავლენა არ აქვს, ქალების წინადაცვეთის შედეგად ხდება ქალის ორგანიზმის დამახინჯება. მას უქვეითდება, თუ საერთოდ არ უქრება, ლიბიდო და პრაქტიკულად, ქალი მოსიყვარულე მეუღლის ნაცვლად, განაყოფიერების ობიექტად იქცევა. ანუ ქალს სქესობრივი ურთიერთობის სიხარული და მეუღლის მიმართ მიზიდულობა უქრება. ეს კი ქალის ცხოვრების, მისი ბუნების დამახინჯებაა, რაც რეალურად კრიმინალს წარმოადგენს, უპირველეს ყოვლისა, ღვთის წინაშე და არ შეიძლება რაიმე გამართლება ჰქონდეს, მით უმეტეს, რელიგიური.“
სრულიად საქართველოს მუსლიმთა სამმართველოს ფეთვის განყოფილების თავმჯდომარე რეზო მიქელაძე:
„ღვთის სალამი და წყალობა ყოფილიყოს ყველა ჩვენგანზე! ბოლო დღეებში აქტუალური გახდა საქართველოში ქალთა წინადაცვეთის შესახებ გავრცელებული ინფორმაცია, რომელმაც საზოგადოების მაღალი ინტერესი გამოიწვია. წინადაცვეთა სათავეს იღებს აწ გარდასული შუამავლებიდან, განსაკუთრებით შუამავალი იბრაჰიმიდან (აბრაამი), ანუ წინდაცვეთის პრაქტიკა, მაშინაც კი არსებობდა, ვიდრე მუჰამმედს (ს.ა.ს.) შუამავლური მისია დაეკისრებოდა. იმ პერიოდისთვის, წინადაცვეთა სხვადასხვა კულტურაში, რელიგიასა თუ ეთნოსში გავრცელებული იყო როგორც ვაჟების, ასევე გოგონების შემთხვევაში.
ისლამმა ვაჟების წინადაცვეთა სავალდებულოდ დააწესა. შუამავალი მუჰამმედი ბრძანებს: „ხუთი რამ ბუნების კანონია: მათ შორის ერთ-ერთი წინადაცვეთაა“. რაც შეეხება ქალთა წინადაცვეთას, იგი წმინდა შუამავალს არ აუკრძალავს და არც დაუდგენია. ქართველ მუსლიმებში ქალების წინადაცვეთის პრაქტიკა არ არსებობს. ქალთა წინადაცვეთის პრაქტიკა ძირითადად გავრცელებულია ცხელ ქვეყნებში განურჩევლად მათი ეროვნებისა და მრწამსისა. ასევე უნდა აღინიშნოს, რომ წინადაცვეთა არც ღვთისმსახურების, არც რელიგიის მიღების წინაპირობაა და არც – რელიგიური რიტუალი. ჩვენში, ქართველ მუსლიმებში, ვაჟების წინადაცვეთა გავრცელებული ფორმაა, რომლისთვისაც კონკრეტული ასაკობრივი ზღვარი არ არის დადგენილი, თუმცა რეკომენდირებულია შვიდი წლიდან თორმეტ წლამდე.“
ევანგელურ-ბაპტისტური ეკლესიის ეპისკოპოსი რუსუდან გოცირიძე:
„მამაკაცთა წინადაცვეთა, ანუ მამაკაცის ასოს კანის ბოლოს მოჭრა, მსოფლიოს მოსახლეობის თითქმის მესამედს აქვს გაკეთებული. ამ აქტს უმეტეს წილად რელიგიური დატვირთვა აქვს, თუმცა არსებობს მოსაზრება იმის თაობაზე, რომ წინადაცვეთა იცავს მამაკაცებს ინფექციებისაგან (მათ შორის HIV ინფიცირების რისკს ამცირებს). უნდა აღინიშნოს, რომ ამ მიდგომას არ იზიარებენ მსოფლიოს უდიდესი სამედიცინო ორგანიზაციები. წინადაცვეთა, როგორც რელიგიური აქტი, ძალიან ძველი რიტუალია და გვხვდება არაერთ რელიგიურ ტრადიციაში – იუდაიზმში, ისლამში, კოპტ ქრისტიანებში, ეთიოპიურ ეკლესიებში… ამ ტრადიციას იცნობდა ძველი ეგვიპტეც. ძველ აღთქმაში წინადაცვეთას პირველად ვხვდებით დაბადების წიგნში 17:10-14
„ ეს არის აღთქმა, რომელიც უნდა დაიცვათ, აღთქმა მე და თქვენს შორის და შენს მოდგმას შორის თაობიდან თაობამდე: წინადაიცვითოს თქვენში ყოველმა მამაკაცმა. დაიცვითეთ ჩუჩის წვერი, და იყოს ეს ნიშნად აღთქმისა მე და თქვენს შორის. რვა დღისამ დაიცვითოს თქვენში ყოველმა მამრმა, შინ შობილმა თუ უცხოელისაგან ვერცხლით ნაყიდმა, რომელიც არ არის შენი თესლისაგანი. წინადაუცვეთელი მამაკაცი, რომელსაც არ დაუცვითავს მერვე დღეს ჩუჩა, უნდა მოიკვეთოს თავისი ხალხიდან, რადგან დაარღვია ჩემი აღთქმა.“
რაც შეეხება ქალთა წინადაცვეთას, ამის შესახებ საღვთო წერილი არაფერს საუბრობს. ამ ტრადიციას თანამედროვე ენაზე ქალის გენიტალიების დასახიჩრება ქვია. UNICEF – ის 2016 წლის მონაცემებით, მსოფლიოში 200 მილიონი ქალი და გოგონაა გენიტალიების დასახიჩრების მსხვერპლი. შეცდომა იქნება, თუკი ამ პრაქტიკას რომელიმე რელიგიის მეინსტრიმ სწავლებას მივაწერთ. არც იუდაიზმი, არც ქრისტიანობა და არც ისლამი ამ პრაქტიკას არ ქადაგებს და არც საღვთო წერილებში წერია რამე, თუმცა, სამწუხაროდ, სამივე რელიგიის წიაღში (უფრო ფოლკლორულ რელიგიურ ტრადიციებში) გვხვდება ეს მავნე გამოცდილება. მამაკაცთა წინადაცვეთის ტრადიციისაგან განსხვავებით, ქალის გენიტალიების დასახიჩრებას არანაირი სამედიცინო ახსნა არ აქვს. ეს პრაქტიკა ემსახურება ქალის სექსუალობის კონტროლსა და შეზღუდვას. ჩვენი ეკლესიის პოზიცია ემთხვევა ყველა იმ საღად მოაზროვნე ადამიანის პოზიციას, რომლებიც თვლიან, რომ ქალთა წინადაცვეთა არის ქალებზე ძალადობის ერთ-ერთი ყველაზე საშინელი ფორმა.“
“თბილისი თაიმსი” ასევე დაუკავშირდა – საქართველოში იუდაურ თემს, თუმცა მათ ჩვენს კითხვებზე პასუხის გაცემისგან თავი შეიკავეს.
მარიამ ქალებაშვილი