იოანე ზედაზნელი იყო მეექვსე საუკუნის მოღვაწე, ცამეტი ასურელი მამიდან ერთ-ერთი. მან ზედაზნის მთაზე დააარსა ზედაზნის მონასტერი, რომლის პირველი წინამძღვარიც თავადვე იყო.
თავდაპირველად, ცხოვრობდა და მოღვაწეობდა ანტიოქიაში კაბადოკიის უდაბნოში. ქართლში ის თავის მოწაფეებთან ერთად VI საუკუნის შუა წლებში მოვიდა. გადმოცემის მიხედვით წმინდა მამებს წინ ფარსმან მეფე და კათოლიკოსი ევლავიოსი კრებულით მიეგებნენ. იოანე ზედაზნელი ჯერ მცხეთაში ცხოვრობდა, შემდეგ მცხეთის მახლობლად, მდინარე არაგვის გაღმა, ზედაზნის მთაზე ააშენა მონასტერი, საიდანაც თავისი მოწაფეები დაგზავნა ქართლისა და კახეთის მხარეებში ქრისტიანობის გასამტკიცებლად და გასავრცელებლად, ეკლესია-მონასტრების დასაარსებლად.
თანდათან ზედაზენი საქართველოს სულიერებისა და კულტურის ჩაუქრობელ ლამპრად იქცა. ზედაზნელი მამები ზრუნავდნენ მონასტრის კეთილდღეობაზე, ეწეოდნენ აღმშენებლობით საქმიანობას.
იოანე ზედაზნელს საქართველოში მოსვლიდანვე დახმარებასა და მფარველობას უწევდა ქართლის კათალიკოსი ევლალე . იოანე ზედაზნელის მოღვაწეობა აუწერიათ VI-VII საუკუნეებში, მაგრამ თხზულებას ჩვენამდე არ მოუღწევია. X საუკუნეში მისი ცხოვრება აღწერა კათოლიკოსმა არსენ მეორემ რომელსაც გამოუყენებია ძველი ტექსტი. მის შესახებ ცნობებს შეიცავს შიო მღვიმელის მეტაფრასული „ცხოვრებაც“.
მასალა მოამზადა: თორნიკე ყრუაშვილმა.
