სამშობლოსთან განშორება ყოველთვის დიდი პასუხისმგებლობა და ტკივილია, თუმცა თანამედროვე ეპოქის სირთულეებმა განაპირობა ის, რომ დღეს გვყავს ძალიან ბევრი ქართველი ემიგრანტი და მათ ენატრებათ საქართველო და უცხო ქვეყანაში ცდილობენ იპოვონ საკუთარი სამშბლო. ამის საუკეთესო საშუალება ქართული კულტურაა, ქართული თეატრი. აქ ყველაზე მეტად იგრძნობა საქართველო და მისი მონატრებაც მსუბუქდება. ქართველი ემიგრანტები ქართულ თეატრში სამშობლოს ეძებენ, პოულობენ და მთელი ღირსებით წარმოაჩენენ. ერთ-ერთი მათგანი, ქართველი ემიგრანტი გიორგი ფოცხვერიაა, რომელიც „თბილისი თაიმსს“ ემიგრაციასა და ქართულ თეატრზე ესაუბრა.
ბატონო გიორგი გვიამბეთ თქვენს შესახებ, როგორ დაიწყეთ კარიერა?
არ ვიცი სიტყვა კარიერა რამდენად შეესაბამება მოულოდნელობებით სავსე ცხოვრების გზაზე მიღებულ გადაწყვეტილებებს. ალბათ ძნელი იქნება ამ გზის დასაწყისის პოვნაც. არც თუ ხშირად ემთხვევა ჩემი მოლოდინები და მოვლენების ჯაჭვი ერთმანეთს. ჩემი ბიოგრაფიის მშრალი ფაქტები ასეთია: თბილისში დავამთავრე ტექნიკური უნივერსიტეტის ბაკალავრიატი-მაგისტრატურა, შემდეგ კი საქართველოს საზოგადოებრივ საქმეთა ინსტიტუტი „GIPA“. გარკვეული პერიოდი ვმუშაობდი გაზისა და ნავთობის კორპორაციაში, 2008 წლის გაზაფხულზე ე.წ. „მწვანე ბარათით“ მე და ჩემმა მეუღლემ დავტოვეთ საქართველო და აქ ჩამოვედით. სწორედ აქ ემიგრაციაში კერძოდ კი ნიუ-იორკში დაიწყო ჩემი თეატრალური კარიერა. ბოლო წლებია ვცდილობთ შევეგუოთ ახალ გარემოს, ვსწავლობთ, ვმუშაობთ და ვმეგობრობთ ჩვენსავით სამშობლოდან გადმოხვეწილ ადამიანებთან. ჩვენ ბევრი გვაქვს საერთო, მათ შორის ყველაზე მთავარი – ჩვენი საქართველო.
რას საქმიანობთ ამჟამად ნიუ–იორკში?
მომიწია ახალი პროფესიის დაუფლება. ვმუშაობ კერძო კომპანიაში, რომელიც საგზაო მშენებლობების სერვისების მიმწოდებელია. ჩემი ფუნქცია გზის დაგების ხარისხის შემოწმებაა. დარჩენილი დროის დიდ ნაწილს ქართული თეატრით ვავსებ.
როგორ აფასებთ ქართველი ხელოვანების საზღვარგარეთ მუშაობას?
მსოფლიოს სხვადასხვა ადგილზე ქართული ხელოვნების არსებობისათვის ძალისხმევა ყველაზე პატრიოტულ საქმედ მიმაჩნია. ასეთ საქმიანობას ხელშეწყობა და დახმარება სჭირდება. ამ მხრივ ბატონი ვიკტორი და ქალბატონი ლიკა სილერსონების ქართულ-ამერიკული ოჯახი აქაური ემიგრაციის დიდ მადლიერებას იმსახურებს.
გვიამბეთ სპექტაკლ „თეთრი ბაირაღებისა“ და თქვენი როლის შესახებ.
ნოდარ დუმბაძის შესანიშნავი რომანი „თეთრიბაირაღები“ სხვადასხვა თაობის ქართველისათვის ერთდროულად ახლობელიც და უკვე დაკარგული სამყაროს გაცოცხლებაა. უდიდეს სიამოვნებას გვანიჭებს ყველა მონაწილეს ამ რომანის და სპექტაკლის გმირების განცდების გაზიარება. ჩემი გმირი “ტიგრან გულოიანი“ შეუმდგარი კაცია. ის ცხოვრების ბნელ ჩიხში მოექცა და მას აღარ დარჩა სიკეთის მოლოდინის უფლება. ამის მიუხედავად, მასში ცხოვრების სიყვარული არ ჩამქრალა. ასეთ ადამიანში ძნელად ასახსნელი ერთიანობაა სიკეთის და ბოროტების. ყველაფრის მიუხედავად, მასაც შეუძლია იყოს სამართლიანი, კეთილი და შეუძლია თავგანწირვაც. მე მინდა რომ ჩემი გმირი მაყურებლის თანაგძნობას იმსახურებდეს.
აპირებთ თუ არა სპექტაკლის საქართველოში ჩამოტანას და რა სახის ხელშეწყობა გჭირდებათ ამისთვის?
სპექტაკლი ამერიკაში, კერძოდ ნიუ-იორკში მცხოვრები ქართველებისთვისაა დადგმული. სპექტაკლის მსვლელობისას მაყურებელსა და მსახიობებს გვიჩნდება ილუზია, რომ ჩვენ ყველანი ერთად ვართ და ვართ სამშობლოში. თბილისის სცენაზე ამ სპექტაკლის ჩვენება ნიუ-იორკის ქართული დიასპორისა და დანარჩენი საქართველოს დიალოგის განხორციელება იქნება. ამიტომ ეს საკითხი ძალიან მგძნობიარეა თეატრის ყველა წევრისთვის. სპექტაკლის საქართველოში გამართვა ჩვენი საოცნებო პერსპექტივაა. რაც შეეხება ხელშეწყობას, ალბათ ცოტა ორმხრივი სურვილი და ცოტაც რესურსია მოსაძიებელი.
რა გეგმები გაქვთ სამსახიობო ხელოვნებაში, სხვა სპექტაკლებშიც ხომ არ ხართ დაკავებული?
დიახ ვარ, სპექტაკლი „სარკე“ ქალბატონი ლიკა სირელსონის სცენარის მიხედვით არის დადგმული, რეჟისორი რამაზ ზურაბაშვილი, მადლობა მინდა გადავუხადო ხათუნა იოსელიანს და ცუცა კაპანაძეს მასტერ-კლასებისთვის, ეს ორი ადამიანილიკასთან და ვიკტორთან ერთად თაობებს ზრდიან ემიგრაციაში. ქართული თეატრი ჩემი ცხოვრების მნიშვნელოვან ნაწილად იქცა, ვნახოთ, მომავალი რას მოიტანს.
რა უნდა გააკეთოს სახელმწიფომ, რომ სამშობლოდან შორს მყოფი ადამიანები დაბრუნდნენ სამშობლოში?
აქ მყოფიქართველების უმრავლესობა ბედნიერი იქნება, თუ სამშობლოსათვისთავს საჭიროდ იგრძნობს და იქ იპოვის თავის ადგილს. ჩვენ აქაც ვინარჩუნებთ ეროვნულ კულტურას და ტრადიციებს. საქართველოში დღეს არსებობს ობიექტური რეალობა, რომლის უცებ შეცვლა არავის შეუძლია. მთავარია გაჩნდეს უკეთესი მომავლისკენ მოძრაობის ტენდენციები. ამ ტენდენციების შექმნა დროს და მოთმინებას საჭიროებს. პრობლემების ნაწილი ქვეყნის შიგნითაა მოსაგვარებელი, მაგალითად, როგორც იქნა ვეღირსეთ, რომ ხელისუფლება ლეგიტიმურად – არჩევნებით შეიცვალა. ქვეყანაში შენარჩუნებულია სახელისუფლო შტოებს შორის კანონით განსაზღვრული ბალანსი. ეს კარგი საფუძველია ეკონომიკის განვითარებისათვის, თუმცა პრობლემების ნაწილი საგარეოა და მათი მოუგვარებლობა მძიმე სამომავლო ტვირთია.
ამერიკაში როგორი გარემოა თქვენი პროფესიის ადამიანებისთვის და რამდენად მარტივია თავის დამკვიდრება?
უცხო ქვეყანაში შეუძლებელია ადვილი იყოს საკუთარი ადგილის მოძებნა. ძნელია ახალ რიტმსა და კულტურას შეუერთდე და მოახერხო ფუნქციის შეძენა. ყოველდღიური ყოფა საკმაოდ დაძაბულია. ემიგრანტობა გაზრდილ პასუხისმგებლობას გულისხმობს.
თქვენი აზრით რა უნდა გააკეთოს საქართველოს ხელისუფლებამ, რომ ღირსეულად წარმოაჩინოს და დააფასოს ქართველი ხელოვანები?
ღარიბ ქვეყანაში ყველას თუ არა, უმეტესობას უჭირს და ეს თანაბრად ვრცელდება ხელოვანებზეც. სხვა მხრივ, ხელოვანი ადამიანები ხალხმა უნდა აღიაროს, ამ საქმეში ხელისუფლების მიერ დარიგებული „ჩინ-მენდლები“ ბევრს არაფერს ცვლის.
რა იქნება თქვენი მოწოდება და სათქმელი სრულიად საქართველოს მიმართ?
ალბათ, დამსახურება სჭირდება იმას, რომ მიმართო საქართველოს და ქართულ საზოგადოებას. იმ მძიმე „გაკვეთილების“ შემდეგ რაც ქვეყანას ორი საუკუნის მიჯნაზე დაატყდა თავს, ქართველებს აღარ გვაქვს შეცდომების დაშვების უფლება. ჩვენ მშვიდი, რაციონალური და გათვლილი ნაბიჯებით უნდა ვიაროთ. ურთიერთობა სამყაროსთან ჩვენი მეზობლებით იწყება დააქ განსაკუთრებული სიფრთხილე გვმართებს. ალბათ არც შორეული და ახალი წარსულის გამოცდილების ანალიზი გვაწყენს. ქვეყნის დაშლა, კრიზისი და გაჭირვება უცხო არ არის საქართველოს მატიანესთვის. აქედან გამოსასვლელი გზაც არ იქნება უმტკივნეულო.
არ ვიცი რა გზით, მაგრამ ძალიან გვჭირდება ერის განწყობა და მზადყოფნა ბედნიერი ქვეყნის აშენებისთვის. უდავოა, საქართველოს მზიანი დღეები გაუთენდება.
28.05.14
გიორგი ჩუბინიძე