ევროპა უკრაინაში განვითარებული მოვლენების შემდეგ, არა მხოლოდ პოლიტიკური, ეკონომიკური თვალსაზრისითაც მსოფლიო ყურადღების ქვეშ არის. სექტემბერში წინა თვეებთან შედარებით ბიზნესის საერთო მაჩვენებელი გაიზარდა, თუმცა ვარაუდობენ, რომ აღნიშნული ტემპით სვლას ევროპის წამყვანი ქვეყნები ვერ შეძლებენ და დეკემბერში კვლავ მოსალოდნელია შესყიდვების ინდექსის კლება. ევროს ფასი ძირითადი ვალუტების მიმართ ისევ აგრძელებს დასუსტებას. იმიტომ, რომ ევროპის სხვადასხვა დიდ სახელმწიფოში ეკონომიკური მდგომარეობა ისევ დაურეგულირებელია. პირველ რიგში, ეს ეხება საფრანგეთს. ქვეყანაში კვლავ სუსტი მაკროეკონომიკური მაჩვენებლები გამოვიდა. წარმოების აქტიურობის ინდექსი ისევ – 50 ნიშნულის ქვევით ფიქსირდება. ასეთივე მდგომარეობაა საქმიანობის აქტიურობასთან დაკავშირებით, სადაც ინდექსი – 50 ნიშნულის ქვევით გადავიდა.
უკანასკნელი, 2014 წლის 23 სექტემბრის მაჩვენებლებით შესყიდვების ინდექსი (Purchasing Manager’s Index PMI) თუ აგვისტოს თვეში 52.3 ქულით შეფასდა, სექტემბერში მისი მაჩვენებელი 52.5 გახდა. ევროპის ეკონომიკის ძირითადი ღერძი გერმანიაზე გადის, ეს ქვეყანა წლების განმავლობაში ამტკიცებდა თავის ეკონომიკურ სიძლიერეს, როგორც წარმოების ისევე მანუფაქტურების მასშტაბით. თუმცა ექსპერტები ფიქრობენ, რომ გერმანიის წარმოების აქტიურობამ, ისევე როგორც მთლიანი ევროზონისა დაიკლო. ამ ინფორმაციების ფონზე კი ევრო დოლართან მიმართებაში დასუსტდა 50 პუნქტით, ფუნტ სტერლინგთან – 60 პუნქტით, ხოლო იაპონურ იენთან – 80 პუნქტით.
Marketwatch-ის მთავარი ეკონომისტის, ქრის უილიამსონის აზრით, ეს კვლევა და მაჩვენებლები ცხადყოფს, რომ „ევროპაში ეკონომიკური უგუნებობაა“, რისი მთავარი მიზეზიც გახდა რუსეთი, რომელმაც თავისი გონივრული ნაბიჯებით არა მხოლოდ უკრაინის ოკუპაცია სცადა, არამედ დიდი ზიანი მიაყენა ევროპის წამყვან ქვეყნებს, მათი მანუფაქტურებისა და საქონლის წარმოების გზების ხელოვნური დაბლოკვით აღმოსავლეთში.
„ექსპორტი არ არის იმდენად მნიშვნელოვანი, რამდენადაც ქვეყნის შიგნით არსებული მოთხოვნათა დაკმაყოფილება. აღარაფერს ვამბობ უმუშევართა რაოდენობაზე, თუ მათ რაოდენობას მთელ რეგიონზე განვაზოგადებთ ვნახავთ, რომ მაისის მონაცემებთან შედარებით 3%-ით არის გაზრდილი ეს რიცხვი. ნამდვილად გვაქვს შეშფოთების მიზეზი, რადგან რეგიონში აშკარა ეკონომიკური დეფლაციაა. ხდება პროდუქტებისა და მომსახურების ფასების შემცირება,“ – განმარტავს ქრის უილიამსონი.
მან ასევე დასძინა, რომ ევროპის ცენტრალური ბანკი იმდეგაცრუებულია შესყიდვების ინდექსის მაჩვენებლით და მოუწოდებს ქვეყნებს, რომ იმოქმედონ გონივრულად და არ დაუშვან ეკონომიკური კრიზისი.
ევროპის ცენტრალურმა ბანკმა გადაწყვიტა, რომ სექტემბრის ბოლოსთვის გაატაროს ახალი ზომები ევროზონაში და სტიმული მისცეს ქვეყნებს. მათივე აზრით, უკრაინაში მიმდინარე მოვლენები ყველასთვის დამზაფვრელი იყო, ეს კი ყველა სფეროში გამოჩნდა.
ამასთანავე, ევროპის ბანკის ინიციატივით გატარდება სპეციალური პროგრამა, რომლის მეშვეობითაც ბანკები ვალებს გასცემენ ახალი – 0,05% საპროცენტო განაკვეთით მხოლოდ ევროპის ქვეყნებისთვის.
ბანკმა საფრანგეთის ბიზნესს „საწარმო და მომსახურების სფეროში დაავადებული“ უწოდა. მაგრამ ყველაზე საგანგაშო მთლიანი შიდა პროდუქტის ნულზე დაფიქსირებაა. ევროპაში ეკონომიკური პროცესები შეფერხებულია.
საბოლოოდ კი, გლობალური ეკონომიკის განვითარება გვიჩვენებს მის ახალ ფაზაში შესვლას, რადგან 2014 წლის ფინანსური წელი, რამდენიმე თვეში დასრულდება. ახალი მონაცემებით, ზოგიერთი პრობლემა, რასაც 2014 წელს ჰქონდა ადგილი, მოსალოდნელია რომ 2015 წლის დასაწყისისთვის გამოსწორდეს. თუმცა, ეკონომისტები პროგნოზირებისას მაინც ფრთხილობენ. საერთო სიტუაციის გაჯანსაღების მიუხედავად, ამერიკაში უმუშევრობის პროცენტი ისევ მაღალი რჩება. ევროპა ისევ შორს არის თავი დააღწიოს არსებულ დავალიანებებს.
„არსებული სიტუაცია გვაიძულებს ვთქვათ, რომ მსოფლიოში, განსაკუთრებით ევროპაში მიმდინარე მოვლენები პირდაპირ დამოკიდებულია რუსეთის ნაბიჯებზე. გამოდის, რომ ყველა პრობლემას სწორედ მას ვაბრალებთ, მაგრამ როგორც ეკონომისტი ვფიქრობ, რუსეთი ცდილობს აშშ-სა და ევროპის სანქციებით გამოწვეული დანაკლისები ამოავსოს ევროპის ქვეყნების პრობლემებით.“ – განაცხადა ქრის უილიამსონმა BBC-ისთან მიცემულ ინტერვიუში.
25.09.14
თემაზე მუშაობდნენ:
გიორგი მიქანაძე
ნათია კეკენაძე