„სიტყვები არ მყოფნის“, – ეს ფრაზა ცხოვრებაში, ერთხელ მაინც, ყველა ჩვენგანს უთქვამს. სამყარო იმდენად მრავალფეროვანი და მრავალმხრივია, შეუძლებელია, რომ ჩვენთვის მხოლოდ ვერბალური მეტყველება იყოს დამაკმაყოფილებელი. დაფიქრებულხართ, რომ ხმოვანი ბგერების სიხშირეში გრძნობებს უჭირთ თავის დაღწევა და ჩვენი ემოციების ნაწილი ხშირად ფრაზებს მიღმა, სიტყვებს შორის რჩებიან. გიფიქრიათ, რომ განცდების სათანადოდ გადმოცემა გიჭირთ და ემოციების გამოხატვის, მით უფრო, ახსნის პროცესში, თქვენი უნარები არასაკარისად არის განვითარებული?!
დღესდღეობით თბილისში ამ ბავშვებს მხოლოდ ერთი, #203 საჯარო სკოლა, ემსახურება, სწორედ აქ ასწავლის ჟესტების ენას ქეთი, მისი ორივე შვილიც ამავე სკოლის მოსწავლეა. მონაცემთა ბაზაში აღნიშნულია, რომ სულ 185 ბავშვი სწავლობს თუმცა, როგორც შემდგომ აღმოვაჩინე ეს მონაცემები ძველია, სკოლის დირექციის თქმით, ამჟამად მოსწავლეთა სულ სხვა რაოდენობრივი მაჩვენებელია. (ამ ინფორმაციის გასაჯაროებისგან სკოლა თავს იკავებს) სმენადაქვეითებულ და სმენის არმქონე ბავშვების საჭიროებებზე „თბილისი თაიმსი“ 203–ე სკოლის პედაგოგს, ქეთევან ბარბაქაძეს ესაუბრა.
ვინ არიან სკოლის აღსაზრდელები, თუ არიან რეგიონიდან ჩამოსული ბავშვებიც?
– სკოლაში სწავლობენ როგორც თბილისელი, ასევე, რეგიონებიდან ჩამოსული ბავშვები, რომლებიც სარგებლობენ სკოლის პანსიონური მომსახურებით.
შეგიძლია, ვრცლად მესაუბრო, რა იგულისხმება პანსიონურ მომსახურებაში?
– ბავშვები, რომლებიც არიან რეგიონებიდან, ცხადია ვერ ივლიან ყოველდღიურად სკოლაში. ამიტომ, მათთვის არის სპეციალური მომსახურება: რჩებიან ერთი ან ორი კვირით (დამოკიდებულია, რამდენად შორს ცხოვრობს ბავშვის ოჯახი და ა.შ.) მათ აქვს ოთხჯერადი კვება და სააღმზრდელო მომსახურება, სადაც ვმუშაობ მეც მთავარ აღმზრდელად. ფაქტობრივად, ესაა სკოლა-პანსიონი.
იცის თუ არა სკოლაში მომუშავე ყველა მასწავლებლებმა, პერსონალმა ჟესტური ენა?
– სკოლის თითქმის ყველა მასწავლებელმა, პერსონალმა მეტ-ნაკლებად იცის ჟესტური ენა. ჟესტური ენის კურსები ამჟამადაც მიმდინარეობს მათთვის.
როგორც ვიცი, თქვენი ორივე შვილი ცეკვავს და გარკვეული წარმატებებიც აქვთ ამ მიმართულებით. მაინტერესებს როდის და რატომ გადაწყვიტეს, რომ ეცეკვათ, ვინ იყო ინიციატორი ამ შემთხვევაში თქვენ თუ თავად ბავშვები?
– მყავს ორი სმენადაქვეითებული შვილი, ორივე ცეკვავს. თვითონ მოსწონთ ეს პროცესი და სიამოვნებით იღებენ მონაწილეობას სხვადასხვა ღონისძიებებში. ბავშვები ბაღის ასაკიდან ცეკვავენ, მაგრამ კონკრეტულად, ქართული ცეკვით დაკავებულნი არიან სამი წელია, მას შემდეგ, რაც ჩვენს სკოლაში მოვიდნენ ქორეოგრაფები კულტურის სამინისტროს მიერ დამტკიცებული პროექტით: “ჩვენ შეგვიძლია” რაც, უშუალოდ შშმ პირთა ინტეგრაციას გულისხმობდა. ვთვლი, რომ არაჩვეულებრივი სამსახური გაგვიწიეს ამით და მადლობელი ვარ ამ ადამიანების, ესენი არიან – მარიამ ურუშაძე და ირაკლი თაბუკაშვილი.
მაინტერესებს, რა კონკურსებსა და ღონისძიებებში მიუღიათ მონაწილეობა თქვენს შვილებს?
– ბავშვები მონაწილეობენ სხვადასხვა ფესტივალებსა და კონცერტებზე. მონაწილეობა აქვთ მიღებული 2014 წლის სტუდენტური დღეების დახურვაზე. იმავე წელს საზაფხულო ფესტივალზე ,,მზიანი ქობულეთი“. ასევე, კონცერტები გვქონდა ქუთაისში, ყაზბეგში. გასული წლის ზაფხულში კონცერტი ჰქონდათ სვანეთში.
როგორ ფიქრობთ რა შეიძლება გაკეთდეს სმენადაქვეითებული და სმენის არმქონე ბავშვების საზოგადოებაში მეტი ინტერგრაციისთვის?
– ამ ბოლო დროს მეტი ყურადღება ექცევა ამ ბავშვების ინტეგრაციას საზოგადოებაში, თუმცა, ბევრად მეტი შესაძლებლობები აქვთ მათ და შესაბამისად, მეტი ყურადღებაა საჭირო. შიძლება ჩავრთოთ როგორც სპორტულ, ასევე ინტელექტუალურ ღონისძიებებში. მათ აქვთ არაჩვეულებრივი სამსახიობო ნიჭი. შეიძლება მათი ჩართვა პანტომიმაში.
ჩვენი ბავშვები აქტიურად მონაწილეობენ სპორტულ შეჯიბრებებში: ბოულინგში, მხიარულ სტარტებში, სასკოლო საფეხბურთო ჩემპიონატებში, ცოტა ხნის წინ მონაწილეობა მიიღეს კონკურსში “ჩემი კონსტიტუცია”, აკეთებენ კლიპებს სხვადასხვა საჭირბოროტო საკითხებზე,როგორიცაა: არჩევნების თემა, გარემოს დაცვა, ბუნებრივი კატაკლიზმების საფრთხეები და ა.შ. მაგალითად, ჩემმა შვილმა, გუშინ მონაწილეობა მიიღო საბავშვო საოჯახო გადაცემაში “სიტყვებით თამაში” საზოგადებრივ არხზე, სადაც თამაში წააგო, მაგრამ ვთვლი, რომ მისთვის უკვე დიდი ცხოვრებისეული “მოგებაა” რომ მონაწილეობდა ამ გადაცემაში.
ჩვენ ყველას გვჭირდება დახმარება, ამიტომაც ვცხოვრობთ ერთად, ამიტომაც ვართ სოციუმის ნაწილი. უნდა ითქვას, რომ საზოგადოებრივი თავშეყრის ადგილებში შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირთა გამოჩენა არ ნიშნავს, სრულ სოციალურ ინტეგრაციას. ჩემი აზრით, როდესაც კულტურული აქტივობისა და დამოუკიდებლად ცხოვრების შესაძლებლობა იქნება მიღწეული, მხოლოდ მაშინ გვექნება უფლება, ვისაუბროთ ყველასთვის სამართლიანი და თანაბარი პირობების არსებობაზე.
ჩვენ ერთმანეთის არ გვესმის, არც პირდაპირი და არც გადატანითი მნიშვნელობით, სანამ მიგვაჩნია, რომ შეზღუდულია ადამიანის შესაძლებლობა და არა გარემო, რომელიც საკუთარი თავის სრული რეალიზების საშუალებას არ აძლევს მას.
ერთმანეთის არ გვესმის, სანამ გვგონია, რომ შეზღუდული შესაძლებლობები ავადმყოფობაა, რომელიც ზოგიერთ ადამიანს აქვს.
ერთმანეთის არ გვესმის, სანამ არ გავიაზრებთ, რომ ნებისმიერ დროს, ნებისმიერი ადამიანი შეიძლება შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირთა კატეგორიას შეუერთდეს.
ნანუკა მაღლაკელიძე