სიმსუქნე და ჭარბი წონა ბავშვებსა და მოზარდებში ყველაზე გავრცელებული ქრონიკული პედიატრიული პათოლოგიაა. ბოლო პერიოდში მისი გავრცელება მთელ მსოფლიოში იმდენად გაიზარდა, რომ ეპიდემიის სახე მიიღო. „თბილისი თაიმსი“ დაუკავშირდა ჟვანიას კლინიკის ენდოკრინოლოგს, ეკატერინე ფაცაციას. მან ისაუბრა ბავშვების ჭარბი წონის პრობლემასა და მისგან თავის დაღწევის გზებზე.
რამდენად მძლავრად დგას დღეს სიმსუქნის პრობლემა ბავშვებში?
– სიმსუქნე და ჭარბი წონა ბავშვებში ყველაზე გვრცელებული ქრონიკული პედიატრიული პათოლოგიაა. ბოლო პეროიდში მისი გავრცელება მთელი მსოფლიოს მასშტაბით გაიზარდა და მიიღო ეპიედემიის სახე. ჯანმო-ს მონაცემებით მსოფლიოში 42 მილიონი 0-5 წლამდე ასაკის ბავშვი და მოზარდია სიმსუქნისა და ჭარბი წონის პრობლემით. 2015 წლისთვის კი ეს რიცხი 70 მილიონამდე გაიზრდება. ეს პრობლემა რათქმა უნდა აქტუალურია საქართველოს რელობისთვისაც .
რომელ საკვებს უნდა მოარიდოს მშობლემა ბავშვი?
– სიმსუქნისა და და ჭარბი წონის პრობლემა კავშირშია არასწორ კვებასთან, არასაკმარის ფიზიკურ აქტივობასთან. ქართველი ბავშვების დროის მეტ წილს ატარებენ ტელევიზორისა კომპიტერული სისტემების ეკრანებთან. ნახშირწყლებით გაჯერებული საკვები შერწყმული ჰიპოდინამიასთან, აი, ის ძირითადი მიზეზი, რაც ხდება სიმსუქნის მიზეზი ბავშვებში. მასთან ბრძოლის ყველაზ ეფექტური მეთოდია მისი პრევენცია.
რამდენად დიდი ადგილი უკავია ბავშვების სიმსუქნის მიზეზში სწრაფი კვების ობიექტებს?
– მშობლებს მიაჩნით, რაც მეტი რაოდენობის საკვებს მიირთმევს მისი ბავშვი, მით ჯანმრთელი და კარგი ფიზიკური განვითარების იქნება. განსაკუთრებით საქართველოს რეალობაში დგას ბებიების ფენომენის პრობლემა. ეს მცდარი მიდგომებია და სწორედ ეს არის მშობლების ყველაზე დიდი შეცდომა. მშობელმა უნდა მიაქციოს ყურადღება კვების დროს, სიხშირეს, ძილის ხანგრძილოვას. ყურადღებიით უნდა იყვნენ, როდესაც ოჯახში არის ჭარბი წონის, შაქრიანი დიაბეტის და გულსისძარღვთა დაავადებებით დატვირთული ანამნეზი.
რა რეკომენდაციებს მისცემდით მშობლებს ბავშვის სწორ კვებასთან დაკავშირებით?
– რეკომენდებულია ახალშობილობის პერიოდიდან სწორი კვებითი ჩვევების ჩამოყალიბება. უპრიანია ძუძუთი კვება პირველი 6 თვის მანძილზე.
შემდგომში ჭარბი მარილის, შაქრის და ცხიმის შემცველი საკვებისგან თავის შეკავება და გაზიანი სასმელების მოხმარების შეწყვეტა. უმჯობესია უბრალო წყლის მოხმარება. გაზარდეთ ბოსტეულის, ხორცის, თევზის წილი ყოველდღიურ რაციონში. ფიზიკური დატვირთვა დღეში მინიმუმ ერთი საათი.(სიარული, ცურვა), ასევე აუცილებლად შეამცირეთ ეკრანული დრო (მაქსიმუმ 1საათი დღეში) აუცილებელია ოჯახის წევრებისა მეგობერების მხრიდან მხარდაჭერა, რათა ბავშვმა დაამარცხოს 21 საუკუნის ვერაგი დაავადება.
წარმატებული შედეგის მისაღწევად გადამწყვეტია ოჯახის წევრების სრული მხარდაჭერა, მთელი ოჯახი უნდა იკვებოს ჯანსაღად და იყოს დატვირთული ფიზიკურად. არაბალანსირებული დიეტა და ასაკისათვის შეუსაბამო ფიზიკური დატვირთვა, ძალიან სწრაფი წონის კლება და კვლავ წონის მატება განსაკუთრებით საზიანოა ბავშვის და მოზარდის ჯანმრთელობისათვის.
მაკა გოგებაშვილი