ყველა მშობელს, ადრე თუ გვიან, უჩნდება შეკითხვები, როგორ უნდა მოიქცეს ამა თუ იმ მოცემულობაში საკუთარ შვილთან მიმართებით. ამ დროს ჩვენ ვფიქრობ, ვაჯერებთ ვერსიებს და ვიღებთ გადაწყვეტილებებს, თუმცა, აქ საქმე ისაა, არის თუ არა ეს გადაწყვეტილება სწორი და, რეალურად, რა შედეგი შეიძლება, გამოიღოს ამ ნაბიჯმა.
“თბილისი თაიმსთან” საუბრისას, ბავშვთა ფსიქოლოგი, ირინა ნიკოლაიშვილი გვირჩევს, როგორ უნდა მოვიქცეთ, რომ შენარჩუნდეს ზღვარი საკუთარი შვილის კონტროლსა და მის პირად ცხოვრებაში ჩარევას შორის.
“მშობლები ხშირად სვამენ კითხვას, თუ რა ასაკიდან ჯობს, ბავშვს მივცეთ გადაწყვეტილების დამოუკიდებლად მიღების საშუალება. არის თუ არა სწორი, მივცეთ შეცდომის დაშვების უფლება, თუ უმჯობესია – მუდმივი კონტროლის ქვეშ ვამყოფოთ. სამწუხაროდ, ხშირად მშობლებს მიაჩნიათ, რომ თუ მათ მიერ დაშვებულ ყველა შეცდომას წინასწარ აარიდებენ ბავშვს, მაშინ მათი შვილები მეტად უსაფრთხოდ შეძლებენ განვითარებას და ნაკლებ შეცდომას დაუშვებენ.
სამწუხაროდ, ეს ასე არ არის. რა თქმა უნდა, ყურადღება და ზრუნვა მათ უსაფრთოებაზე მნიშვნელოვანია, მაგრამ არსებობს ისეთი გამოცდილებები, რომლებიც მათ თვითონ უნდა მიიღონ და დააგროვონ.
პირობითად, ვგულისხმობ ტკივილის შეგრძნებას, მაგალითად, ხელის დაწვისას, შფოთვას საპასუხისმგებლო საქმიანობის წინ, აღტაცებისა და აღფრთოვანების განცდას დიდი სიხარულისას, სიყვარულისას, სინანულისა და სასოწარკვეთის გრძნობას დიდი დანაკლისისას და ა.შ”, – განმარტავს ნიკოლაიშვილი.
როგორც ფსიქოლოგი აღნიშნავს, როგორი მომზადებულიც უნდა ჰყავდეს მშობელს საკუთარი შვილი, ის იმავე გამოცდილებით მაინც ვერ გადალახავს დაბრკოლებას.
“ჩვენ რაოდენ მომზადებულებიც უნდა გვყავდეს ჩვენი შვილები, შეუძლებელია, მათ იმავე გამოცდილებით გაიარონ. ამდენად, ჩნდება სურვილი ზედმეტად ჩართულობის, კონტროლისა და ყველა ინფორმაციის ფლობის, რაც გარკვეულ ასაკში საკმაოდ დიდ უთანხმოებასა და დისტანცირებას იწვევს. ეს კი მშობლებისთვის ყოვლად მიუღებელია. ამის ფონზე, ჩნდება მრავალი უსიამოვნო შემთხვევა და არა – სასურველი ქმედება.
ამდენად, მაინც მივდივართ იქამდე, რომ თუ მშობლები კარგად იცნობენ საკუთარ შვილებს და აქტიურად არიან ჩართულები მათი განვითარების ყველა ეტაპის სრულფასოვნად გავლაში, მაშინ ნაკლებად შეექმნებათ ნდობის პრობლემა და არ დასჭირდებათ ზედმეტი კონტროლისა და სადამსჯელო ხერხების გამოყენება. მათ ადვილად მოუწევთ ბევრი საკითხის გაცილებით მსუბუქად აღქმა და შეგუება ასაკობრივ ცვლილებებთან, ვიდრე – მკაცრი ზომების გატარებისა, ზეწოლისას და მუქარისას”, – ამბობს ირინა ნიკოლაიშვილი და ხაზს უსვამს, რომ ბავშვს უნდა ჰქონდეს საშუალება, საკუთარ თავთან დარჩეს და შეკითხვები დასვას.
“ბავშვს მუდამ უნდა ჰქონდეს თავის თავთან დარჩენის, დაფიქრების, გაანალიზების, შედარების, შეცდომის დაშვების, კითხვის დასმის, პასუხების მოძებნისა და გადაწყვეტილების დამოუკიდებლად მიღების დრო.
ეს ადრეული ბავშვობიდან იღებს სათავეს, შემდეგ ვითარდება, ნელ-ნელა რთულდება და, საბოლოოდ, ზრდასრულ ასაკში მწიფდება. ასე ვიღებთ დამოუკიდებელ, პასუხისმგებლიან, გადაწყვეტილების მიღების უნარიან, მოაზროვნე, წესიერ, კაცთმოყვარე ადამიანს, რაც, რეალურად, ყველა მშობლის სურვილი და მოვალეობაა. ყველაფერში ზომიერება საუკეთესო საშუალებაა სწორი განვითარებისთვის”, – განმარტავს ირინა ნიკოლაიშვილი “თბილისი თაიმსთან” საუბრისას.
მასალა მოამზადა : მარიამ ტიელიძემ