გარდაბნის რაიონის, სოფელ ვაზიანთან ახლოს დასახლებაა, რომელსაც მოასახლეობა სახელით – „შანხაი“ მოიხსენიებს. საბჭოთა კავშირის დროს იყო სამხედრო ტერიტორია, სადაც ფუნქციონირებდა სამხედრო აეროდრომი, იყო ბაზა სადაც ავტონაწილებს უშვებდნენ, მიმდინარეობდა თვითმფრინავების შეკეთბა. ამ ტერიტორიაზე დასაქმებულ სამხედრო თუ სამოქალაქო პირებს ბინები იქვე ეძლეოდათ. შენობები 1953 წელს გერმანელმა სამხედრო ტყვეებმა ააშენეს და დროებით საცხოვრებელს წარმოადგენდა. როგორც ადგულობრივები აღნიშნავენ, შენობები სამხედროების გასვლის შემდეგ რუქაზე აღარ იყო აღნიშნული, რადგან ითვლებოდა როგორც ნგრევაში მოყოლილი.
30 წლის წინ მოხდა ბინების ჩამოწერა, დასახლებას არ აქვს არც სახელი და არც სტატუსი. იგი იურიდიულად არსად არ ჩანს. მოსახლეობა ბინებს ვერ იფორმებს, რაც სერიოზული პრობლემაა მათთვის. ამსთან, დასახლება უკიდურესად გაჭირვებულ მდგომარეობაშია – არ აქვთ არც წყალი, არც გაზი, არ არის გზები და მისვლა ჭირს. „თბილისი თაიმსი“ ადგილზე ჩავიდა და მოსახლეობას მათ პრობლემებზე ესაუბრა, რომელიც მათივე თქმით სასწრაფოდ მოსაგვარებელია.
დასახლება „შანხაის“ მცხოვრები ია ქოქიაშვილი – „იმის გამო, რომ ეს ბინები ნგრევაში მოყოლილად ითვლებოდა და არც იურიდიულად ჩანდა არსად, ბინები ხელზე ფულით იყიდებოდა. ეს იცოდა ე.წ სახ-მმართველობამ, მაგრამ არავის განუცხადებია ამაზე პროტესტი. 1995 წელს გამოვიდა კანონი პრივატიზაციის შესახებ, რომლის თაობაზე აქ მცხოვრებლებმა არაფერი არ იცოდნენ, ხმა არავის მიუწვდენია. ამ ბინების პრივატიზაცია მაშინ უნდა მომხდარიყო.“
როგორც გავარკვიეთ დსაახლებაში ბევრი ეროვნებით არაქართველი (სომეხი, რუსი, ოსი, აზერბაიჯანელი) ოჯახი ცხოვრობს, მაგრამ მათ ყველას ერთმანეთთან კეთილგანწყობილი და მეგობრული ურთუერთობა აქვთ.
„აქ ყველა ერთად არის, ჩვენ არ გვცალია სხვა პრობლემებისთვის. ჩვენ გვაქვს ერთი პრობლემა – გზა, ტრანსპორტი, წყალი, გაზი, ბინების გაფორმება“, – აცხადებს ია ქოქიაშვილი.
აღმოჩნდა, რომ დასახლებაში სადაც 80 ოჯახი ცხოვრობს არც გამგეობაა და რა გასაკვირვი უნდა იყოს, რომ მოსახლეობას დახმარება არსაიდან არ აქვს. იქ მცხოვრებმა კიდევ ერთმა მოსახლემ ზურა შარაბიძემ აღნიშნა, რომ მათ არ ყავთ კონკრეტულად წარმომადგენელი რაიონში და ექვემდებარებიან მარტყოფის რწმუნებულს.
ადგილობრივი მოსახლე მზია ასპანიძე – „1997 წლიდან წყალი არ აქვს ამ დასახლებას, გაჭირვების ჟამს არხის წყალს ვიყენებთ. იძულებულები ვართ, რომ სასმელი წყალი ვიყიდოთ, რაც მთლიანობაში არც ისე იაფი გვიჯდება. მოსახლეობა შეშით ვთბებით, არ გვაქვს გაზი. წყალი ყველგან არის ჩვენს გარშემო გაყვანილი, ჩვენთან არა. გაზი აქვე იყო გზის მეორე მხარეს და გააუქმეს. აქვე „გარადოკში“ გაიყვანეს გაზი და ჩვენთვის ყურადღბა არავის მოუქცევია. გზა ისეთ მდგომარეობაშია სამარშუტო ტაქსებს არ უნდათ აქამდე ჩამოსვლა. აქ ჩამოსული „მარშუტკის“ იმედზე ვერ იქნები, რომ უკან წაგიყვანს. არ გვაქვს ნაგვის ბუნკერები, დასახლება დაბინძურებულია. მოკლედ ბევრი პრობლემა გახლავთ მოსაგვარებელი. ჩვენი მოსახლეობა გაუსაძლის პირობებში აგრძელებს ცხოვრებას“.
„შანხაიში“ მცხოვრები ოჯახები ითხოვენ, რომ დასახლებას წარმომადგენელი ჰყავდეს, მათი განცხადებით, ისინი დაუკავშიდნენ მარტყოფის რწმუნებულს დავით კარგარეთელს მაგრამ უშედეგოდ.
ადგილობრივი მოსახლე ზურა შარაბიძე – „იყო ამაზე ლაპარაკი, ჩვენ ეს მოვითხოვეთ რწმუნებულთან, მაგრამ მან გვითხრა, რომ ჩვენ აქ იურიდიულად არ ვართ გაფორმებულები და სანამ დასახლებას სტატუსი არ მიენიჭება ვერავითარ პრობლემას ვერ გადაწყვეტენ. ამიტომ ჩვენი მთავარი სასწაფოდ მოსაგვარებელი პრობლემა ის არის, რომ დასახლებას სტატუსი და სახელი მიენიჭოს, მერე წარმომადგენელსაც დაგვინიშნავენ.“
სამწუხაროდ დასახლებას არც სამლოცველო აქვს და არც საშუალო სკოლა. იქ მცხოვრებნი აცხადებენ, რომ ბავშვები სკოლაში „შანხაიდან“ სხვა დასახლებაში – „გარადოკში“ დადიან. ორ იწელი იქნება მხოლოდ, რაც სკოლამ მათ ავტობუსი გამოუყო. ამ დრომდე ბავშვები ხუთ კილომეტრს ფეხით გადიოდნენ.
ია ქოქიაშვილი – „უკვე ამერია სათვალავი ვის აღარ მივმართეთ, არა მარტო რაიონს. გაზის პრობლემასთან დაკავშირებით ენერგეტიკის სამინისტროში შევიტანეთ განცხადება. 2010 წელ გუბერნატორ, დავით კირკიტაძეს მივმართეთ განცხადებით. 2013 წელს მივმართეთ ბიძინა ივანიშვილს. მივმართეთ გიორგი მარგველაშვილს, იგი აქ ბრძანდებოდა სამხედროების მოსანახულებლად, ჩვენ ის ვნახეთ და მოვუყევით ჩვენს პრობლემებზე. მან გვითხრა, რომ მის სახელზე განცხადება დაგვეწერა. დავწერეთ მაგრამ რეაგირება არ არის. დარწმუნებულები ვართ განცხადება პრეზიდენტამდე არ მისულა, ადმინისტრაცია არ აგზავნის. ჩვენს შესახებ იცოდნენ ინფრასტრუქტურის ხელმძღვანელმა ბაკურ ზურაბიანმა, ეკონომიკის განყოფილების ხელმძღვანელმა დავით ჯანაშიამ“.
„თბილისი თაიმსი“ დაუკავშირდა მარტყოფის რწმუნებულ – დავით კარგარეთელს, თუმცა მან ჩვენს კითხვებზე პასუხის გაცემისგან თავი შეიკავა.
ჩვენს ასევე დაუკავშირდით „საქართველოს იურისტთა ასოციაციას“ (საია).
ადვოკატი ლალი პეტრიაშვილი: „მოსახლეობამ პირველ რიგში უნდა გაარკვიოს კონკრეტულად ვის ეკუთვნის ქონება, ამ შემთხვევაში საცხოვრისები სადაც დღევანდელი მდგომარეობით ისინი ცხოვრობენ. ამისთვის მათ უნდა მიმართონ საჯარო რეესტრს, თუ არ აღმოჩნდება საჯარო რეესტრში დაფიქსირებული მაშინ იმავე შენობაში გადაინაცვლებენ ტექ-ბიუროში და იქ გაარკვევენ ვიზეა რეგისტრირებული. თუ აღმოჩნდება, რომ ეს შენობები სახელმწიფო საკუთრებაშია მაშინ უნდა მიმართონ ეკონომიკის სამინისტროს. სახელმწიფო ქონება თავის მხრივ იყოფა ორად – ცენტრალიზებულ და თვითმართველობის ქონებად. თუ არის ცენტრალიზებული საკუთრება ეკონომიკის სამინისტროს უნდა მიმართონ, თუ არის თვითმართველობის, მაშინ თავიანთ მუნიციპალიტეტს. მაგრამ ეს კიდევ არ ნიშნავს იმიას, რომ ისინი საცხოვრისებს სადაც ცხოვრებენ საკუთრებაში მიიღებენ, რადგან საკუთრების იურიდიული პირი უფლებამოსილია როგორც უნდა ისე განკარგოს კუთვნილი ქონება.“
21.01.15
თამარ გვირჯიშვილი