ბაბუა მაშინ 78 წლის იყო. სახლში იგის ბელადივით წელში მოხრილი მოვიდა, თავდამძიმებული და დაბნეული, გარშემო ვერავის და ვერაფერს ცნობდა. ამ დღის მერე, მხოლოდ დედამისი, ძმა და მეგობარი ტიტე ახსოვდა.
ალცჰაიმერი თანდათან გაუძლიერდა. დაავიწყდა ცოლ-შვილი, შვილიშვილები, ნათესავები… აღარ ახსოვდა, როდის ჭამდა ან სად ცხოვრობდა. სახლიდან იპარებოდა და თავის ბავშვობის სახლში მიდიოდა. ყოველი გაქცევისას, მრცხვენოდა, ვინმეს შეხვდება და თავი მოგვეჭრება-მეთქი. ბებიას მისი დაკარგვის ეშინოდა, “მარშუტკაში” არ ჩაჯდეს და სადმე არ წავიდესო. საბოლოოდ, ჩვენს ჭიშკარზე ბოქლომი გაჩნდა. ბაბუაჩემის გასართობი, ამიერიდან, ბოქლომის გატეხვა იყო. ბებია მოსამსახურე ეგონა, დედამისი-ცოცხალი. ამბობდა, უნდა წავიდე, დედა მელოდებაო. ერთხელ, დედაჩემმა პირდაპირ მიახალა, სად გელოდება, რამდენი წელია მოკვდაო… საწყალი ბაბუა დაიბნა და თვალები ცრემლებით აევსო, ალბათ, დაჯერება არ უნდოდა.
თავიდან ყველას გვებრალებოდა, მერე გვეცინებოდა, მერე უკვე დავიღალეთ მისი გამოხტომებით და ჩხუბმაც იმატა, თითქოს ასე რამეს შევასმენდით.
სიცოცხლის ბოლო კვირას ლოგინიდან ვეღარ დგებოდა. თითქოს, მეხსიერება დაუბრუნდა და ყველას გვცნობდა. არასდროს დამავიწყდება, მისი ცრემლიანი თვალები, შეშინებულმა რომ მომანათა, ხელები გამოიშვირა და ჩამეხუტეო, მთხოვა. პირველად ვნახე, როგორ ტიროდა ბაბუა. ვინ იცის, იმ წუთას რას ხედავდა ან რას გრძნობდა, მაგრამ გულიანად კი ტიროდა.
მაშინ პირველად მოვიდა სიკვდილი ჩემთან ასე ახლოს. ადრე ვამბობდი, რომ მიცვალებულთან ერთად ერთ ჭერქვეშ ვერ გავჩერდებოდი, მაგრამ, იმ დროს, გვერდით ოთახში მეძინა აუღელვებლად.
ეს ოთხი წლის წინ იყო. არ ვიცი, არ საუბრობდნენ თუ ბაბუა პირველი იყო, ვისაც ეს დაემართა, მაგრამ ალცჰაიმერის შესახებ მანამდე არაფერი მსმენოდა. თანდათან უფრო ხშირად ვისმენ ამბებს დაავადებულებზე. ძირითადად, ჩემი მეგობრები დასცინიან ვიღაცის ბებიას ან ბაბუას, მე კი გულში თანაგრძნობას და სევდას ვგრძნობ, თან არ მავიწყდება, როგორ ვუმალავდი ჩემს კლასელებს ბაბუას და ბოქლომს ჭიშკარზე.
ჩემი საყვარელი სერიალის ყურება რომ დავიწყე, გავიგე, რომ ალცჰაიმერი გენური დაავადებაა და გავიაზრე, რომ შეიძლება, ერთ დღეს მეც დამემართოს.
ორი კვირის წინ, უნივერსიტეტში ერთ-ერთმა მეგობარმა თმაში ერთი ღერი ჭაღარა მიპოვა, პირველი ჭაღარა, რომელიც გამომერია. შესაძლოა, ვიღაცისთვის ეს უბრალოდ თმის ღერი ყოფილიყო, მაგრამ ჩემთვის იყო პირველი განცდა იმისა, რომ სიბერე რეალურია, რეალური და საშიში. მერე მეორე მეგობარმა ჭაღარა მომაწყვიტა და, თითქოს, გულშიც რაღაც ჩაწყდა:
რა მოხდება, თუკი ერთ დღეს ყველაფერი დამავიწყდება და ჩემი გონება ქაოსში აღმოჩნდება? ყოველთვის, როცა აბაზანაში შუქის ჩაქრობა მავიწყდება, ყოველთვის, როცა ლექციაზე ხუთი წუთის წინ მოსმენილის გახსენებას ვცდილობ და გონებაში სრული სიცარიელე მხვდება, ალცჰაიმერის შიშს თვალებში ვუყურებ.
წარმოვიდგენ, როგორ დამავიწყდება ოჯახის წევრები, ჩემი სახლი და უკან, წარსულში გადავალ. ჩემი აწმყო აჩრდილები და ლანდები გახდებიან. წარმოვიდგენ, როგორი უმწეო ვიქნები, როცა დამოუკიდებლად ვეღარც ჭამას შევძლებ და, ალბათ, ტუალეტის კარსაც ვერ მივაგნებ. წარმოვიდგენ ჩემი შვილიშვილების განცდებს, რადგან ერთ დროს, მათ ადგილზე მე ვიყავი. წარმოვიდგენ და ვფიქრობ, მერე რა, ეს ხომ სხეულის მდგომარეობა იქნება. ყველაფრის დავიწყება გათავისუფლებაა. ბედნიერი ვიქნები, თუ ჩემს ადგილს ვიპოვი, დედამიწაზე თუ ერთ წერტილს მაინც დავტოვებ და მერე, როცა დრო მოვა, ყველაფერი დამავიწყდება, ჩემი სული გათავისუფლდება და სამუდამო უსასრულობას მშვიდად შეერევა . მხოლოდ დავიწყება ანიჭებს ადამიანებს უკვდავებას.
ჩემი ბაბუა 80 წლის იყო. ბედნიერი, ყველას ხედავდა, ვინც კი ოდესმე ჰყვარებია. აღდგომის კვირას მშვიდად გარდაიცვალა.
ქეთი გოგუაძე