პიარ–ტექნოლოგიებმა ჩვენი საუკუნის ყველა სფერო სრულად დაიპყრო. დღესდღეობით სწორად გათვლილი საინფორმაციო შეტყობინებები, ეფექტური სარეკლამო კამპანიები და ნიშნები, როგორც სიმბოლოები არსებობის განუყოფელ ნაწილად იქცა. პიარის გზით რეიტინგის დაწერის პრეცენდენტი პოლიტიკურ ასპარეზზეც საკმაოდ წარმატებულად მუშაობს. საქართველოში ამ მიმართულების განვითარება ახალი დაწყებულია და პარტიები თავიანთი ბრენდების პოპულარიზაციას ხშირ შემთხვევაში უცხოელი სპეციალისტების დახმარებით ცდილობენ. როგორც პიარ–ტექნოლოგი ნინა პერტენავა „თბილის თაიმსთან“ ინტერვიუში აღნიშნავს, ეს ფაქტი განპირობებულია ადგილობრივი პროფესიონალი კადრების ნაკლებობით. გთვაზობთ ინტერვიუს, რომელშიც შეიტყობთ საქართველოში არსებული რომელი პარტიები ახერხებენ საუკეთესოდ კომუნიკაცის დამყარებას საზოგადოებასთან და პიარის რა ტექნოლოგიებს მიმართავენ ისინი.
თუ შეგიძლიათ, მესაუბროთ რამდენად ასახავს პოლიტიკური პარტიიის სახელწოდება მათს იდეოლოგიას საქართველოში და როგორ პიარს აწარმოებენ ისინი პოლიტიკურ ასპარეზზე, სოწრი და არასწორი პიარის მაგალითები როგორია?
– კონკრეტული პარტიების მაგალითზე განვიხილოთ.
„ქართული ოცნება“ – საკმაოდ მიმზიდველად ჟღერს საზოგადოებისთვის. სიტყვა „ოცნება“ მომხიბვლელია ადამიანისთვის და არა პოლიტიკისთვის. პირადად მე არავითარ შემთხვევაში არ ავირჩევდი ამ სახელწოდებას. ოცნება ქმედებისგან აცდენილია, ხალხს კი სწორედ ქმედება სჭირდება. სწრაფვა ოცნებისკენ კარგია, მაგრამ მნიშვნელოვანია–მიზნები.
„ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა“– ამ შემთხვევაში აქცენტი კეთდება ნაციონალიზმზე, ეროვნულ იდეებსა და პატრიოტიზმზე. კარგად ჟღერს სიტყვა – ერთიანიც, მაგრამ კონკრეტულ პოლიტიკურ მრწამსს ეს სიტყვები თავის თავში არ გამოხატავს და შესაბამისად ინტერპრეტაცია შეიძლება მრავალი მიმართულებით გაკეთდეს. უფრო მომგებიანად მიმაჩნია სახელწოდება.
„რესპუბლიკური პარტია“- ვინაიდან ჩვენ გვაქვს კლასიკური მოდელები, მაგალითად, ევროპის ოთხასწლიანი განვითარების მოდელი, რომელიც ასახავს იდეოლოგიის ჩამოყალიბების, განვითარების, მიღწევების ეტაპებს. შესაბამისად რესპუბლიკელობის იდეა მომგებიანია. თუ ადამიანს ესმის სიტყვა რესპუბლიკის მნიშვნელობა, მისთვის გასაგებია პარტიის მრწამსიც. მას ვისაც სიტყვის მნიშვნელობა არ ესმის, ზოგადად ვერ გაერკვევა პოლიტიკურ მიმდინარეობებში.
„ქრისტიან–დემოკრატებს“ – ძალიან მკაფიოდ ჰქონდათ გამოხატული სიტყვებში ის ღირებულებები. რომელებსაც მათი პარტია აღიარებდა. სახელწოდებიდან გამომდინატე კარგად ჩანდა ბრენდის მიმართულებაც. ალბათ ეს იმის დამსახურებაც იყო, რომ პარტიაში არაერთი წევრი იყო ჟურნალისტი და ესმოდა პიარისა და კომუნიკაციის დანიშნულება. ბრენდინდის წარმოების თვალსაზრისით მათ შეცდომა არ დაუშვიათ. ჩემი აზრით ძალიან კრეატიული ჯგუფის მიერ შექმნილი პარტია არის
„გირჩი“ – სახელწოდება არის მარტივად დასამახსოვრებელი და მათი სამოქმედო ხერხებიც იოლად ამოსაცნობი იყო. ისინი იყენებდნენ გაშარჟების გზებს. მახსენდება მსგავსი ტიპის პარტია რუსეთში „იაბლაკა“ რომელიც ძალიან პოპულარული იყო. ჩემი, როგორც პიარ–ტექნოლოგის, გადმოსახედიდან „გირჩი“ მანიპულატორი პარტია იყო, რომლსაც არ ჰქონდა სერიოზული პოლიტიკური პრეტენზიები, ვფიქრობ, ის წარმოადგენდა კონკრეტული მიმართულების დამხმარე ძალას, რომელსაც ჰქონდა საინტერესო შეტყობინებები ირონიის გამოყენების გზით, ვინაიდან აუდიტორიას უფრო ცხადად აღექვა მათი განცხადებების შინაარსი.
როგორ ფიქრობთ, ვის აძლევს ამომრჩეველი ხმას არჩევნებზე პარტას თუ ცალკეულ პერსონებს და არის თუ არა პოლიტიკოსების მიმართ ნდობა განმსაზღვრელი იმისა, თუ რომელ პარტიაზე შეაჩერებს არჩევანს?
– სამწუხაროდ, უნდა ვთქვა, რომ იმ ეტაპზე ვართ, როდესაც პერსონები გადაწონიან იდეოლოგიებს. ყოველთვის სჯობს, რომ პარტიას მეტი წონა ჰქონდეს საზოგადოებაში, ვიდრე პიროვნებაზე იყოს მიბმული. პარტია არის სისტემა, რომელიც კონკრეტული ადამიანის ან ადამიანების ცვლილების შემდეგ არ არღვევს იცვლის არსობრივ ხასიათს. დამოკიდებულებები საზოგადოებისა მუდამ აისახება პოლიტიკურ მოღვაწეობაზე. საზოგადოება არ არის განვითარების იმ დონეზე, რომ ეს ინსტიტუციები თავისთავად ჩამოყალიბდეს. თითქოს, ძალიან პოლიტიზირებულ გარემოში ვცხოვრობთ, მაგარამ ესეც მოჩვენებითია. რეალურად პოლიტიკურ იდეებს ადამაინების მოქალაქეების მცირე პროცენტი იცნობს. საარჩევნო პერიოდში გამოიკვეთა ერთი უცნაური ტენდენცია მომღერლებს, მსახიობესა და სპორტსმენებს, რომლებსაც ნაკლები ცოდნა და გამოცდილება აქვთ პოლიტიკაში საქმიანობის, მეტი მხარდაჭერა ჰქონდათ, ვიდრე პოლიტიკოსებს. ეს არის მაგალითი იმისა, რომ ხახლხი არ ფიქრობს სახელმწიფოებრივ დონეზე და უპირატესობას ანიჭებს პერსონებს.
რამდენად სწორ შეტყობინებებს უგზავნიან პარტიები საზოგადოებას და რატომ არ აქვთ კონკრეტულ პარტიებს ამოამრჩევლის მხრიდან ისეთივე დიდი მხარდაჭერა საქართველოში, როგორიც მათი იდეოლოგიის მქონე პარტიებს ამერიკისა და ევროპის განვითარებულ ქვეყნებში?
– ძალიან მნიშვნელოვანია საზოგადოების მართვის ინსტიტუტები. მხოლოდ პიარი საკმარისი არ არის. ბევრ განვითარებულ ქვეყანაში: ამერიკა, ინგლისი, გერმანია გერმანია არსებობს ძალაინ დიდი გამოცდილების მქონე ინსტიტუციები, რომლებიც საზოგადებრივი აზრის კვლევასა მიმართულებით მუშაობენ–კონკრეტულ შეტყობინებებს გზავნიან, სწავლობენ, აანალიზებენ… საქართველოში აზრის კვლევის შესწავლა მიზერულად ხდება, შესაბამისად ნაკლები შრომა იდება. ვერ ვიტყოდი, რომ ამ ტიპის კვლევები ცალსახად კარგია, ვინაიდა, ხდება მორჩილი საზოგადოების ჩამოყალიბება, რომელსაც ბაღიდა უტარებენ ერთგვარ ანალიზსა და პროგრამირებას. ხელისუფლებისთვის ნაკლებად პრობლემატური მოქალაქეების ყოლა კომფორტულია. ჩვენს ქვეყანაში კვლევები და პოლიტიკური პიარი ნაკლებად განვითარებულია და ძალიან მცირე ბაზა არსებობს პიარ–ტექნოლოგების, ამიტომ ვერ ხერხდება კონკრეტული იდეოლოგიისა და პარტიების პოპულარიზაცია. არსებობს საზღვარგარეთიდან სპეციალისტების მოწვევის პრაქტიკა, თუმცა სხვა სხვა ქვეყნიდან მოწვეული ადამიანი ზოგად პრინციპებს მისდევს და ვერ ხერხდება ადგილობრივი ბაზის საჭირობეების შესწავლა. „ქართული მომენტების დაჭერა.“ უცხოელს ძალიან დიდი ხანი სჭირდება ადაბტაციისა და ადგილობრივი მოსახლეობის შესასწავლად.
ნანუკა მაღლაკელიძე
