2 თებერვალს, 553 ხმით 66-ის წინააღმდეგ ევროპარლამენტმა საქართველოს ვიზალიბერალიზაციას მხარი დაუჭირა. საქართველომ უვიზო მიმოსვლის მიღება ევროპის მხრიდან წაყენებული დემოკრატიული სტანდარტებისა და პროცესების დაცვის საფუძველზე შეძლო. ახლა ყველაზე მთვარი საკითხი ისაა, თუ რამდენად გავუმკლავდებით, მოპოვებულის შენარჩუნებას? „თბილისი თაიმსი“ აღნიშნულ თემებზე სასაუბროდ დაუკავშირდა პროფესორ სოსო ცინცაძეს, რომელიც დეტალურად საუბრობს თუ რა პასუხისმგებლობები და მოვალეობები გვეკისრება ვიზალიბერალიზაციის მიღებით, რამდენად მზად არის სახელმწიფო აკონტროლოს მოსალოდნელი თვითშემოდინების პროცესი და ვინ შეიძლება დაინტერესდეს საქართველოს მოქალაქეობით. დეტალები ამ საკითხთან დაკავშირებით იხილეთ ინტერვიუში.
არსებობს მოსაზრება, რომ ვიზალიბერალიზაცია გამოიწვევს მეზობელი სახელმწიფოებისა და კონფლიქტური ზონების მოსახლეობის დაინტერესებას, მიიღონ საქართველოს მოქალაქეობა და ისარგებლონ უვიზო მიმოსვლით. როგორ ფიქრობთ, რამდენად რეალურია მოსაზრება, რომ გაიზრდება მოთხოვნა საქართველოს მოქალაქეობის მიღებაზე და რამდენად მზადაა სახელმწიფო გააკონტროლოს მოსალოდნელი თვითშემოდინების პროცესი?
– თუ საქართველოს მოქალაქეობის მიღების მთავარი მოტივი არის ის, რომ ადვილად გადავიდნენ ევროპის ქვეყნებში, მაშინ ეს ფაქტი მეტყველებს, თუ რა კატეგორიის ადამიანებს გაუჩნდებათ ინტერესი ჩვენი ქვეყნის მიმართ. წარმატებული ბიზნესმენი ან მეცნიერი არ ეცდება, ევროპაში მარტივად „შეპარვის“ გზები გამონახოს. დაახლოებით 80% იმ ადამიანთა კატეგორია, მოისურვებს ჩვენი ქვეყნის მოქალაქეობას დასავლეთში წასვლის მიზნით, რომელთაც სურთ, წავიდნენ და დარჩნენ იქ. ეს ადამიანები იქნებიან დაბალი სოციალური ფენის წარმოამდგენლები, რომელებიც ეცდებიან, სამსახური შედარებით მეტი ანაზღაურებით მონახონ პლანტაციებზე სამუშაოდ, ან მოხუცების მომვლელად, თუნდაც ქუჩის დამლაგებლად და ა. შ.
საქართველოში ადრე თუ გვიან ყველაფერი პოლიტიკური კამპანიის ნაწილი ხდება. თუ ქვეყანაში მოსახლეობის რაოდენობა გაიზრდება, ხელისუფლება ამ ყველაფერს პოზიტიური პიარის ნაწილად აქცევს, მაგრამ ყურადღებას არ გაამახვილებს იმ ფაქტზე, თუ რის ხარჯზე მოხდა ეს ყველაფერი. ყოველგვარი შოვინიზმის გარეშე, ჩვენ უნდა დავინტერესდეთ ქართველების ხვედრითი წილი რამდენია საერთო მოსახლეობაში?
– თეორიულად შესაძლებელია სახელმწიფოს მართლა ჰქონდეს კანონი მიღებული უსაფრთხოების დაცვის თვალსაზრისით და გაანალიზებული ჰქონდეს როგორ უნდა დაიცვას უსაფრთხოების ზომები, რომ მოსალოდნელი თვითშემოდინების პროცესი გააკონტროლოს, მაგრამ განხორციელდება თუ არა კანონი პრაქტიკაში ეს არის საინტერესო. ერთია, რომ სახელმწიფოში მოქმედებს კანონი, მაგრამ მთავარია, როგორ მუშაობს ის? საზოგადოებას უნდა ჰქონდეს ხელისუფლების ნდობა, რომ შეასრულებს დაპირებას, სამწუხაროდ, ეს ნდობა სულ უფრო და უფრო მცირდება.
ვიზალიბერალიზაციასთან დაკავშირებით აღნიშნავენ, რომ არსებობს მიგრაციის საფრთხე, რადგან ქართველები შეეცდებიან ევროპის ქვეყნებში გადასვლას გრძელვადიანი პერსპექტივით. როგორ ფიქრობთ,არის თუ არა თავისუფალი მიმოსვლის შესაძლებლობა წინაპირობა იმისა, რომ საქართველოში მოსახლეობის რაოდენობა შემცირდება?
– დღეს ევროპაში წამსვლელთა უმრავლესობას კულტურული ტურიზმის განხორციელების სურვილი არ ამოძრავებს, მათ სურთ, რომ როგორმე დასავლეთის ქვეყნებში ჩავიდნენ და დარჩნენ. ჩემი აზრით, რეალობას მოკლებული არ არის შეხედულება, რომ ბევრი ქართველი მოინდომებს საქართველოდან ევროპაში გადასვლას, მაგრამ უნდა გვახსოვდეს, რომ იქ მოქმედებს ერთგვარი შეჩერების მექანიზმი. თუ ევროპაში უკანონო მიგრანტების პრობლემა გაჩნდება, ჩვენი ხელისუფლება იძულბული იქნება, რომ თავად დააბრუნოს ისინი სამშობლოში. აქვე მინდა აღვნიშნო რომ 2017 წელი გარდამტეხი იქნება ევროპული მსოფლმხედველობისა და ლიბერალური დემოკრატიისათვის. 15 მარტს ჰოლანდიაში არჩევნები ჩატარდება. ალბათ გვახსოვს, რომ ეს ქვეყანა ყველაზე სკეპტიკურად იყო განწყობილი ჩვენთვის ვიზალიბერალიზაციის მოცემის საკითხში. სწორედ მათი ხელისუფლების მოთხოვნით გამკაცრდა შეჩერების მექანიზმი. თუ არჩევნებში გაიმარჯვებს ულტრამემარჯვენეთა პარტია ჰოლანდიაში, მაშინ შესაძლოა, საერთოდ შეწყდეს მიგრანტთა მიღება. აპრილის ბოლოდან მაისის დასაწყისში საფრანგეთში იქნება არჩევნები, აქაც იგივე მდგომარეობაა. თუ გაიმარჯვებენ მემარჯვენე ძალები, მაშინ იქაც შეიცვლება მიგრანტთა მიღების პროცესი. იგივე სცენარი გამეორდება, სავარაუდოდ, იტალიაში. შემოდგომაზე ყველაზე რთული არჩევნები ელის გერმანიის კანცლერ, ანგელა მერკერს, ამიტომ ევროპის ქვეყნებში სულ უფრო გამკაცრდება მიმოსვლის პროცესი. აღნიშნული მოვლენებიდან გამომდინარე საქართველოდან წასული მოსახლეობის რიცხვი, ვფიქრობ, მაღალ ნიშნულს არ მიაღწევს.
თქვენი აზრით, ვის შეიძლება შეექმანს საფრთხე უვიზო მიმოსვლის მიღებით და საზოგადოების რომელ კატეგორიას შეიძლება ჰქონდეს ნეგატიური დამოკიდებულება ვიზალიბერალიზაციის მიღების შედეგად?
– ნებისმიერ შემთხვევაში უმიზო მიმოსვლის მიღება არის ევროპისკენ გადადგმული ნაბიჯი, თუმცა უფრო სიმბოლური, ვიდრე რეალური. ამავდროულად უნდა ითქვას, რომ სიმბოლიკასაც დიდი მნიშვნელობა აქვს პოლიტიკაში. ეჭვი მეპარება, რომ საქართველოში ვიზალიბერალიზაციის წინააღმდეგი ვინმე იყოს. ჩემი აზრით, აბსტრაქტული და სიურეალისტური დამოკიდებულება აქვთ იმ ჯგუფებს, რომლებიც ფიქრობენ, რომ ევროპაში გარყვნილებაა, რომ ევროპელებისთვის ოჯახის ინსტიტუტი არ არსებობს და ა.შ. ევროპა მსოფლიო კულტურის აკვანია (პოლიტიკური კულტურით, ეთიკით, ღირებულებებით) რატომ ფიქრობთ, რომ მათ სექსუალური უმცირესობების მეტი არაფერი შეუქმნიათ?
დღესდღეობით საქართველოში მთავრობა დაკავებულია ყოფილი პარლამენტარების („ქართული ოცნების“ მომხრეების) დასაქმებით, მაშინ, ყოველდღიურად 100 და 200 ადამიანს მასობრივად ათავისუფლებენ სამსახურებიდან, ეს ევროპელობა არ არის.
როგორია თქვენი შეფასება, რას მოუტანს ვიზალიბერალიზაცია ქვეყანას და პრიორიტეტების თვალსაზრისით უვიზო მიმოსვლის მიღების შედეგად სარგებელი მეტი იქნება თუ ზიანი?
– გერმანიის წარმომადგენელმა თავის გამოსვლაში გაგვაფრთხილა, თუ უკონტროლო მიგრანტების რაოდენობა მკვეთრად გაიზრდება, მაშინ ამუშავდება შეჩერების მექანიზმი და შესაძლოა უვიზო მიმოსვლა გარკვეული პერიოდით აგვეკრძალოს. უკიდურეს შემთხვევაში დასაშვებია, რომ სრულად გაგვიუქმონ. გასულ ზაფხულში გერმანიის საგარეო საქმეთა მინისტრი ჩიოდა, რომ გერმანული ციხეები ქართველი ქურდებით გაივსოო, ახლახან კი განაცხადა, რომ უკანონი მიგრანტების რაოდენობით ქართველებმა სირიელებსა და ერაყელებსაც გადააჭარბესო. ევროპელი პოლიტიკოსების ამგვარი განცხადებები, რა თქმა უნდა, ჩვენთვის ცუდია. უვიზო მიმოსვლა ჩვენთვის გამოწვევაა და უნდა შევძლოთ, რომ შევინარჩუნოთ რეპუტაცია. მთავრობამ ვიზალიბერალიზაცია საზოგადოებას განუმარტა, როგორც პრივილეგიები და არა როგორც პასუხისმგებლობა. მედიაში პოლიტიკოსები მხოლოდ პრივილეგიებზე საუბრობენ და პასუხისმგებლობასა და მოვალეობებზე ხმას არავინ არ იღებს, რეალურად კი ეს ორი ერთმანეთთან პირდაპირკავშირშია. ამ ეტაპზე ხელისუფლებას დიდი პასუხისმგებლობა აქვს, როგორ გამოიყენებს ამ მოსამზადებელ 2 თვეს საზოგადოების ცნობიერებისა და ინფორმაციულობის გაზრდის მიმართულებით.
ნანუკა მაღლაკელიძე
