საქართველოში როგორც ქართველების, ასევე ეთნიკური უმცირესობების წარმომადგენლების თეატრები ფუნქციონირებს. ჰეიდარ ალიევის სახელობის თბილისის აზერბაიჯანული დრამატული თეატრი სწორედ ერთ-ერთი მათგანია. როგორც „თბილისი თაიმსისთვის“ ცნობილი გახდა, თეატრში უკიდურესად გაუსაძლისი პირობებია. მეტი ინფორმაციის გასაგებად, თბილისის აზერბაიჯანული თეატრის სამხატვრო ხელმძღვანელ, ვარლამ ნიკოლაძეს ვესაუბრეთ.
მოგვიყევით თეატრის შესახებ, რამდენი წლისაა შენობა…
– თეატრი 1909 წელს დაარსდა. ნაგებობა, რომელიც 135 წლის წინ აშენდა, ბოლო 30 წლის განმავლობაში არ ფუნქციონირებდა. 2004 წელს შენობა ნაწილობრივ შეაკეთეს და გამოსაყენებლად ისევ თეატრს გადასცეს.
თეატრს რამდენი მსახიობი ჰყავს? როგორია მაყურებელთა ნაკადის დენდენცია….
– თეატრში 11 მოქმედი მსახიობია. მსახიობები, ცხადია, აზერბაიჯანელები არიან, თეატრალური უნივერსიტეტი აქვთ დამთავრებული და თავიანთი საქმე ზუსტად იციან, ნამდვილად პროფესიონალები არიან. რაც შეეხება მაყურებელს, მათ ნაკლებობას ნამდვილად არ ვუჩივით, სპექტაკლების დროს დარბაზი ყოველთვის სავსეა. მაყურებელთა რიგებში არიან როგორც ქართველები, ასევე აზერბაიჯანული ელიტის წარმომადგენლებიც.
ინფრასტრუტურა თვალშისაცემია, რომ არის მოძველებული, შენობა ამორტიზირებული… სახელმწიფოს მიერ რაიმე სახის დახმარება თუ გაქვთ, თეატრის ბიუჯეტი რამდენია?
– მინდა დავიწყო იქიდან, რომ საქართველოდან წასული ვიყავი და სწორედ აზერბაიჯანული თეატრის მართვის გამო დამაბრუნეს. კულტურის სამინისტროში შემპირდნენ, რომ ახალი წლის შემდგომ თატრის ყველა პრობლემა მოგვარდებოდა. როგორც ხედავთ, გაუსაძლის პირობებში ვიმყოფებით. არ გვაქვს ნორმალური სარეპეტიციო ფართი, მითუმეტეს სასცენო დარბაზი. დარბაზში, სადაც მსახიობები რეპეტიციებს გადიან ჭერი არ არის, იქ ყოფნა ნებისმიერ სეზონზე გაუსაძლისია. იყო შემთხვევა, როდესაც რეპეტიციის დროს მსახიობს სცენა ჩაუტყდა და ქვემოთ ჩავარდა. სხვა რომ არაფერი, შენობაში სველი წერტილიც კი არ არის. რაც შეეხება ბიუჯეტს, 16000 ლარი გვქონდა და ახლა 14000 გვაქვს. ყველაფერს წარმოვიდგენდი იმის გარდა, რომ ბიუჯეტს შეგვიმცირებდნენ. მსგავსი განცხადებებისგან ყველანაირად თავს ვიკავებ ხოლმე, მაგრამ არ შემიძლია არ აღვნიშნო, რომ საქართველოს სხვა ეთნიკური უმცირესობების წარმომადგენლების თეატრებს ჩვენზე გაცილებით მეტი დაფინანსება აქვთ, მიზეზი არ ვიცი. შეწუხებული მყავს, როგორც კულტურის სამინისტრო, ასევე აზერბაიჯანის საელჩო. ახლახანს აზერბაიჯანის ელჩი შეიცვალა და ვიმედოვნებ, იქნებ ჩვენც გადმოგვხედონ. ერთადერთი პრეცენდენტი რაც ამ დროის განმავლობაში ყოფილა დღეს მოხდა, აზერბაიჯანმა თეატრის ანგარიშზე 6000 დოლარი ჩარიცხა, ძალიან გაკვირვებულები და გახარებულები ვართ, მაგრამ, ვფიქრობ, ეს ერთჯერადი სახის დახმარება იქნება. შენობის საკითხს რომ დავუბრუნდეთ, საუბარია იმის შესახებ, რომ აზერბაიჯანისათვის ალტერნატიული ფართის გადმოცემა იგეგმება, მაგრამ ეს სისრულეში რამდენად მოვა ვერ გეტყვით. კულტურის სამინისტროს ვთავაზობდი იმასაც, რომ თეატრი რაიმე სხვა, უკეთესად აღჭურვილ შენობაში გადასულიყო, აქ კი, აზერბაიჯანისა და საქართველოს მეგობრობის მუზეუმი გამართულიყო, მაგრამ ბოლოს რა იქნება ნამდვილად არ ვიცი.
ამ პირობებში ახალი სპექტაკლების დადგმაზე თუ მუშაობთ?
– ბოლო სპექტაკლი რომელიც დავდგით, იყო „დარისპანის გასაჭირი“, რომელმაც სრული ანშლაგით ჩაიარა. აზერბაიჯანელ მსახიობებთან ერთად ცნობილმა მსახიობმა, ლაურა რეხვიაშვილმა ითამაშა. რაც შეეხება ახლა, ფაქტობრივად, თეატრი გაჩერებულია. მსახიობების ხელფასი-200 ლარია, ჩვენი ზოგი მსახიობი გარდაბანში ცხოვრობს და ყოველ დღე თეატრში რომ იარონ, მთელი ხელფასი გზაში დაეხარჯებათ, შესაბამისად, სიარულს ვეღარ ახერხებენ. დროებით რეპეტიციები შეჩერებული გვაქვს, როდემდე, ვერ გეტყვით.
რა არის საჭირო იმისათვის, რომ თეატრმა ფუნქციონირება არ შეწყვიტოს?
– აზერბაიჯანული თეატრის ფუნქციონირების შეწყვეტა, ვფიქრობ, პოლიტიკური საკითხია და არანაირად არ გვაწყობს. ჩვენ ვითხოვთ, უპირველეს ყოვლისა, ბიუჯეტის გაზრდას, ისე მაინც, რომ თვიური საშუალო ხელფასი 500 ლარს შეადგენდეს. და, რა თქმა უნდა, თეატრის შენობის საკითხის მოგვარებას, სხვანაირად სიტუაცია უარესობისაკენ წავა.
ნინო ზარიძე