საქართველოში ეროვნული კონკურენტუნარიანობის ამაღლების ეკონომიკური პოლიტიკისათვის საჭირო ინსტრუმენტები და საშუალებები მნიშვნელოვან საკვლევ საკითხს წარმოადგენს. თსუ-ს ეკონომიკისა და ბიზნესის ფაკულტეტის ასოცირებული პროფესორი გულნაზ ერქომაიშვილი ეკონომიკური პოლიტიკის კათედრაზე აღნიშნულ საკითხს 2009 წლიდან იკვლევს. კვლევის ავტორი გვთავაზობს შედეგების მოკლე ანალიზს.
„მსოფლიო ეკონომიკური ფორუმის (World Economic Forum) 2015 წლის ანგარიშის მიხედვით საქართველო კონკურენტუნარიანობის რეიტინგით 140 ქვეყნიდან 66-ე ადგილზეა. უკვე მეხუთე წელია საქართველოს დადებითი ტენდენცია აქვს აღნიშნულ ინდექსში. იგი წინ უსწრებს ისეთ ქვეყნებს, როგორიცაა – სლოვაკეთი, მონტენეგრო, ხორვატია, უკრაინა, საბერძნეთი, სომხეთი, მოლდოვა, ალბანეთი, სერბეთი.
კონკურენტუნარიანი ეკონომიკის ფორმირებისთვის სახელმწიფომ უნდა განახორციელოს აქტიური სამეწარმეო, საწარმოო სტრუქტურების დინამიურად გარდაქმნაზე ორიენტირებული პოლიტიკა, განსაკუთრებით ექსპორტზე ორიენტირებული სექტორების განვითარების მიმართულებით.
საქართველოში ექსპორტის ბოლო პერიოდის სტრუქტურა გარკვეულწილად ასახავს ქვეყანაში ფარდობითი უპირატესობის მქონე სფეროებს. 2015 წლის იანვარ-ოქტომბრის მონაცემებით, უმსხვილესი საექსპორტო პროდუქციის წილი მთლიან ექსპორტში ასეთი იყო: სპილენძის მადნები – 11%, ფეროშენადნობები – 9%, მსუბუქი ავტომობილები – 9%, რომელიც მკვეთრად შემცირდა 2012 წელთან შედარებით (24,7%), თხილი 8%, სამკურნალო საშუალებები – 6%, დანარჩენი -57%.
მკვლევარის შეფასებით, ექსპორტის თვალსაზრისით, საქართველოში ყველაზე მეტი შანსი შემდეგ ხუთ სექტორს აქვს: სოფლის მეურნეობას და დამამუშავებელ მრეწველობას, ჰიდროენერგეტიკას, ტრანსპორტს, ტურიზმს და ფინანსურ ინსტიტუტებს.
მტკნარი და მინერალური წყლების წარმოება უპირველეს პოზიციას იკავებს საქართველოს ეკონომიკაში ისეთი უპირატესობების გამო როგორიცაა: ნედლეულის ბუნებრიობა, სიუხვე, სიიაფე, სტაბილურობა, განახლებადობა, არასეზონურობა, მაღალი ხარისხი და, რაც მთავარია დაბანდებული კაპიტალის უკუგების მოკლე პერიოდი.
გასათვალისწინებელია ისიც, რომ საქართველო სასმელი წყლის მწვავე დეფიციტის მქონე ქვეყნების შუაგულში მდებარეობს და წყალზე მოთხოვნილება განუხრელად იზრდება. სასმელი წყლის რესურსებით საქართველო 2,5-ჯერ აღემატება მსოფლიოს, 2,4-ჯერ ევროპის და 1,7-ჯერ აზიის საშუალო მაჩვენებელს ერთ სულ მოსახლეზე. ამასთანავე საქართველოს წყლის რესურსების 30% უმაღლესი ხარისხის მიწისქვეშა სასმელ წყალს წარმოადგენს.
საქართველოში საკურორტო-ტურისტული სფეროს წარმატებული განვითარებისთვის მნიშვნელოვანია საკანონმდებლო-ნორმატიული ბაზის სრულყოფა.
დღეისათვის მოქმედებს საქართველოს კანონი „ტურიზმის და კურორტების შესახებ“ (1997 წელი, დამატებითი ცვლილებები 1999-2000 წწ.) და საქართველოს კანონი „კურორტებისა და საკურორტო ადგილების სანიტარული დაცვის ზონების შესახებ“, რომელიც უზრუნველყოფს სანიტარული მომსახურებისა და შესაბამისი პირობების დაცვას. შექმნილი კანონები ვერ პასუხობენ დღევანდელ მოთხოვნებს. ბოლო ათწლეულის მანძილზე აქტუალური გახდა ტურიზმის ახალი მიმართულებები, ახალი ტექნოლოგიები, ახალი მოთხოვნები, ამიტომ საქართველოში ტურიზმის განვითარებისათვის აუცილებელია არსებულ კანონებში ცვლილებების შეტანა, მათი შესაბამისობა საერთაშორისო მოთხოვნებთან.
კვლევებმა გვიჩვენა, რომ საქართველოში ინსტიტუციონარული რეფორმები ქვეყნის კონკურენტუნარიანობის მკვეთრად გასაუმჯობესებლად არასაკმარისია. მთავარ პრობლემებად პოლიტიკური არასტაბილურობა და კონფლიქტური ზონების არსებობა, კრედიტებზე მაღალი საბანკო განაკვეთები, საგადასახადო კანონმდებლობასთან დაკავშირებული ხარვეზები, სათანადო ინფრასტრუქტურის არარსებობა, კვალიფიკაციის შეუსაბამობა და ინფლაცია მიიჩნევა.
მიუხედავად ამისა, „მსოფლიო ეკონომიკური ფორუმი“ ინსტიტუციების, მაკროეკონომიკური მაჩვენებლების, უმაღლესი განათლების, შრომითი ბაზრის ეფექტიანობის და სხვა მიმართულებით საქართველოს პროგრესსაც აღიარებს“. – გულნაზ ერქომაიშვილი
წყარო: ჟურნალი „თსუ მეცნიერება“ N7
ნათია კეკენაძე