აღდგომიდან ორმოცდამეათე დღეს, მართლმადიდებლური სამყარო აღნიშნავს სულთმოფენობას-სულიწმიდის გარდამოსვლის დღესასწაულს. ეს არის დღე, როდესაც ქრისტემ ეკლესია დააარსა, როცა გადმოვიდა მაცხოვრის მიერ დაპირებული სულიწმიდა მოციქულებზე და მორწმუნეებზე – „გარდამოხდა ზეცით ნუგეშინისმცემელი იგი, ზღუდე სიმტკიცისაი და წმიდა-მყოფელი ეკლესიათაი, და მოღვაწეი იგი სულთაი, შემწეი იგი სულთაი, შემწეი ჭირვეულთაი, განმანათლებელი შეცდომილთაი, გვირგვინის მომცემელი იგი მოღვაწეთაი“.
სულთმოფენობის დღესასწაულზე ეკლესიები მწვანით იმოსება, რაც ადამიანის სულიერი განახლების მიმანიშნებელია. ტაძრებს რთავენ ყვავილებით, ფოთლებით, ბალახით. მორწმუნეები წირვაზე ყვავილების ლამაზ თაიგულებში ჩამაგრებული ანთებული სანთლებით მოდიან.
წმინდა წერილიდან ვიგებთ, რომ ამაღლებიდან მეათე დღეს ზეციდან გარდამოვიდა სულიწმიდა და მოწაფეებს ცეცხლის ენების სახით დაადგა თავზე. მოციქულებმა, რომლებიც მანამდე ებრაელების შიშით სახლებში იკეტებოდნენ და მათთან შეხვედრას ერიდებოდნენ, საოცარი ძალით დაიწყეს ქადაგება სხვადასხვა ენაზე.
„თბილისი თაიმსს“ სულთმოფენობის დღესასწაულის არსა და დანიშნულებაზე თბილისის წმ. მოწამეთა კვირიკესა და ივლიტას სახელობის ტაძარის მღვდელმსახური, მღვდელი ბასილ მურმანიშვილი ესაუბრა:
„სულთმოფენობა სულიწმიდის მადლის გარდამოსვლის დღეა მოციქულებზე და სრულიად სამყაროზე, რომელიც აღესრულება აღდგომიდან 50-ე დღეს, როდესაც უფალმა უბრძანა მოციქულებს, რომ არ განშორებოდნენ იერუსალიმს-„რამეთუ მოვა ყმა იგი ნუგეშინისმცემელი , რომელიც იქნება თქვენთან…“ და მართლაც ამაღლებიდან 10-ე დღეს სულიწმინდა გარდამოდის ხილული სახით მოციქულებზე და ცეცხლის სახით დაადგება თითოეულ მათგანს.
სულთმოფენობა უდიდესი დღესასწაულია თავსი არსით, რადგან ამ დღეს იესო ქრისტემ ეკლესია დააარსა და გვასწავლა, თუ როგორ ვიაროთ მის გზაზე. სულიწმინდის გარდამოსვლის დღე იყო , ასე ვთქვათ ბოლო წერტილი, გვირგვინი იმ განგებულებისა, რომლის აღსრულებაც მაცხოვარმა დაიწყო ხარებით, შობით და რასაც მოჰყვა ჯვარცმა, აღდგომა და ამაღლება.
უფალი ამაღლდა, ადამიანური ბუნებით შევიდა ღვთის წიაღში, ჩვენ კი მოგვცა მაგალითი, თუ როგორ დავიმკვიდროთ მასსავით ყოვლადწმინდა სამების წიაღი. ეკლესია სხვანაირად განიხილება როგორც „ნავი“, როგორც „ხომალდი“, ვინც ამ ხომალდში ანუ ეკლესიაში შევა გადარჩება. ქრისტემ გაგვიკვალა გზა, ჩვენ უბრალოდ გვმართებს გავყვეთ მის გზას, რომლის ბოლოს ტკბილი იესო გველოდება.
ამ დღესსაწაულზე ტაძრები ირთვება ყვავილებით, მწვანე ბალახით, რასაც სიმბოლური მნიშვნელობა აქვს. მწვანე სულიწმინდის ფერად აღიქმება, რომელიც მარადისობის სიმბოლოა… წირვის შემდეგ იკითხება სულიწმიდის ლოცვა “მეუფეო ზეცათაო” და მუხლმოდრეკის ლოცვები, რომლის დროსაც აღდგომის დღესასწაულის შემდეგ პირველად მოვიყრით მუხლს. იკურთხება ბალახი, გადმოდის მადლი მასზე და მაკურნებელ ძალას იღებს. ბალახი მორწმუნეებს მიაქვთ სახლში და ინახავენ მთელი წლის განმავლობაში.
სულთმოფენობის დღესასწაულზე ყველა ქრისტიანი უნდა იყო ტაძარში, ყველა მათგანმა უნდა მიიღოს მონაწილეობა საზეიმო მსახურებაში არა მხლოდ გარეგნულად, არამედ შინაგანად. უნდა გაიაზროს დღესასწაულის არსი, უნდა ეზიაროს რადგან გახდეს თანამონაწილე ამ სიხარულისა.“
შეგახსენებთ, რომ დღეიდან „დასაწყის ლოცვებში“ იკითხება „მეუფეო ზეცათაო“; ასევე, განახლდა მუხლდრეკა – დიდი მეტანიების აღსრულება. სულთმოფენობის დღესასწაულის შემდეგი კვირა მსგეფსია – ხსნილია ოთხშაბათი და პარასკევი, ხოლო შემდეგი კვირიდან კი იწყება პეტრე-პავლობის მარხვა.
სოფიკო ნინიკაშვილი