„როდესაც მშობლებს ვესაუბრები შვილის დამოკიდებულებაზე თამაშთან მიმართებაში, ხშრად არის რომ ამბობენ: „ისინი მხოლოდ თამაშობენ“ ან „ბავშვის საქმე თამაშია.“ მნიშვნელოვანია, რომ აქცენტი გავაკეთო შემდეგზე, არც ერთი გამონათქვამი არ შეესაბამება „თამაშის“ ნამდვილ მნიშვნელობას. ბავშვებისთვის თამაში განსაკუთრებული გამოცდილებაა. თამაშის დროს, ბავშვები კონცენტრირებული არიან და ყველაფერი ავიწყდებათ რაც მათ გარშემო ხდება.
ყველანაირ თამაშს აერთიანებს ის, რომ ისინი ბავშვებს მომავალი საზოგადობრივი ცხოვრებისთვის ამზადებს. თამაშის გარკვეული ფორმები სხვადასხვა ასაკისთვისაა დამახასიათებელი, მაგრამ ისინი მნშვნელობას მთელი ცხოვრების განმავლობაში არ კარგავენ. მაგალითად, ნებისმიერ ინფორმაციას, უფროსებიც კი მაშინ უფრო ადვილად იღებენ, როდესაც ამ ინფორმაციის მიღების პროცესში ყველა შეგრძნების ორგანოა ჩართული. სწორედ ასე ხდება თამაშისას. თამაშის სხვადასხვა თეორიები, დაწყებული ფროებელიდან დამთავრებული პიაჟეთი, ხაზს სუვამენ თამშის გარკვეულ ასპექტებს, მაგ: უფროსის როლის მორგება თამაშისას (ვილიამ შტერნი); ხალისით გარკვეული საქმიანობის კეთება (კარლ ბიულერი). სტრესისგან გათვისუფლების საშუალება და გამოუყენებელი ძალების გააქტიურება (ლაზარუსი); თამაში როგორც ცხოვრების სარკე (ფრიდრიხ ფროებელი) ყველა ამ თეორიაში არის ჭეშმარიტების მარცვალი თამაშის შესახებ. ბავშვის თამაშმა განათლების ასპექტში მარია მონტესორის მერე სხვადასხვაგავარად მიიქცია ყურადღება. ყველაზე კარგად თამაშის მნიშვნელობა აღწერილია მონტესორის გამონათქვამში: „დამეხმარე იმაში, რომ გავაკეთო მე თვითონ“. აქედან გამომდინარე ვხვდებით, რომ ბავშვმა თამაშით ყველაფერი შეიძლება შეიმეცნოს, თუ კი მას საკმარისი სივრცე, დრო, შესაბამისი საგნები და საჭირო დახმარება ექნება უფროსის მხრიდან.
უნდა ავღნიშნო ისიც, რომ ხშირ შემთხვევაში უფროსები საკუთარი ფანტაზიით უწყობენ ბავშვებს სათამაშო გარემოს, ისე, რომ არც კი აკვირდებიან იმას თუ სად და რით თამაშობენ ბავშვები მათი ჩარევის გარეშე.
როდესაც ვსაუბრობთ, საბავშო ბაღზე ან გარემოზე სადაც ბევრი ბავშვია, მნიშვნელოვანია დავაკვირდეთ შემდეგ საკითხებს:
- რომელი ბავშვები თამაშობენ ერთმანეთთან?
- რომელი ბავშვები თამაშობენ მარტო?
- რომელ ბავშვს სჭირდება სხვა კონკრეტული ბავშვი თამაშის დასაწყებად?
- რომელ ბავშვებს სჭირდებათ დიდი დრო იმისთის რომ აირჩიონ თამაში?
- რომელ ბავშვს სჭირდეაბა წახალისება იმისთის რომ ითამაშოს?
- რა მასალა გამოიყენება ხშირად და რა იშვიათად?
- რა მასალის დამატება იქნება საჭირო?
- როგორ შეიძლება არსებული მასალით თამაშის წახალისება?
სწორედ ასეთი დაკვირვებისას, შეძლებთ გააცნობიეროთ რა სჭირდებათ ბავშვებს, რა ინტერესები აქვთ მათ, როგორ და ვისთან ერთად თამაშობენ ყველაზე დიდი სიამოვნებით. ეს დაკვირვების მეთოდი შეუძლია გამოიყებოს მშობლებს თავისთვის, ან ბაღის აღმზრდელებს რათა შემდგომ შეიმუშავოს მოქნილი თამაშები ყველა ბავშვისთვის.“
ავტორი – ფსიქოლოგი ნინო კერესელიძე
