გარემოს დაცვას, ეკოლოგიურად ჯანსაღ გარემოში ცხოვრებას ადმიანისათვის უდიდესი მნიშვნელობა აქვს. ექსპერტები თანხმდებიან, რომ ამა თუ იმ დაავადების წარმოშობაში გარემო ისეთივე როლს ასრულებს, როგორც გენეტიკა. ამიტომ, თითეული ჩვენგანის ვალია წყალი, ჰაერი, გარემო დავიცვათ დანინძურებისგან.
ცოტა ხნის წინ გავრცელდა ინფორმაცია, რომ გლდანის თეთრი ტბა დაბინძურებულია, თევზები იცოხებიან და ბანაობა ჯანმრთელობისთვის საშიშია. თუ რა ეკოლოგიური მდგომარეობაა გლდანის ტბაზე, რა გახდა ტბის დაბინძურების მიზეზი, რამდენად არიან დაცულნი ის ადამიანები, რომელთაც უწევთ ტბაზე ბანაობა, ამ და სხვა საკითხებზე “თბილისი თაიმსს“ არასამთავრობო ორგანიზაცია „სრულიად საქართველოს ცხოველთა დაცვის საზოგადოების“ თავმჯდომარე ვახტანგ მამალაძე ესაუბრა.
რა მდგომარეობაა გლდანის ტბაზე? გავრცელებული ინფორმაციით თევზები იხოცებიან, რა არის ამის მიზეზი?
სიმართლე გითხრათ ნამდვილად საგანგაშო მდგომარეობაა! თევზები იხოცებიან, ტბა ჭაობდება, ლურჯ–მწვანე წყალმცენარეები მრავლდებიან, ტბის დაჭაობების პროცესი მიმდინარეობს, რაც ძალიან სამწუხაროა მაგრამ რეალობაა. თევზის დახოცვის მიზეზი მრავალია, რამაც ბიოგეოცენოზის დარღვევა გამოიწვია. სოფელი გლდანის მხრიდან საკანალიზაციო არხი ჩაედინება ტბაში, რაც, ბუნებრივია, ეკოლოგიურ ზიანს აყენებს, იწვევს წყლის დაბინძურებას და ეს ერთ–ერთი მიზეზია თევზების სიკვდილიანობისა.
რამ გამოიწვია ტბის ასეთი დაბინძურება?
გლდანის მარილიან ტბას უხსოვარი დროიდან ბანლეოლოგიური დატვირთვა ჰქონდა. მოსახლეობა მოდიოდა ამ ადგილას და მკურნალობდა კანის დაავადებებს მათ შორის ფსორიაზს, სებორეას და სხვა დაავადებებს. მოგვიანებით საბჭოთა კავშირის ბოლო პერიოდში ტბის მიმდებარე ტერიტორიაზე მოეწყო ნაგავსაყრელი, რამაც საკმაოდ დაამძიმა ტბის ეკოლოგიური მდგომარეობა, მრავალი წლის შემდეგ ეს ნაგავსაყრელი დაიხურა და ნარჩენები დაკონსერვდა ნამარხის სახით . არავის არ უფიქრია დაკონსერვებული ნაგვის შედეგებზე, თუ როგორი ზიანის მიყენება შეეძლო მომავალში, მიწისქვეშა წყაროების საშუალებით დაბუნძურებული წყალი შეუერთდა ტბას რამაც კიდევ უფრო დააბინძურა წყლის ხარისხი. ბოლო პერიოდში ტბა გადაეცა კერძო საკუთრებაში, რამაც ვერ გაუმჯობესა ტბის მდგომარეობა, ტბის სანაპიროზე გაშენდა ახალი შენობა- ნაგებობები, ბუნგალოები, სანაპირო ზოლი ბეტონის საფარით დაიფარა და ა. შ. ტბის ჩრდილოეთის მხრიდან, საიდანაც რუ შემოედინებოდა ამოშრა. მიზეზი რკინიგზის მშენებლობასთან დაკავშირებული საქმიანობა, მათ შორის გვირაბების მშენებლობაა. რუ წარმოადგენდა ერთადერთ რეანიმაციას ტბის გადასარჩენად . ტბას ჰქონდა როგორც შემომავალი არხი ისე გამდინარე, რაც დღეისათვის აბსოლუტურად აღარ ფუნქციონირებს. თოლიები მრავალი წლის განმავლობაში სტუმრობდნენ და ბინადრობდნენ აქ,ეხლა კი ერთსაც ვერ ნახავთ, ასევე აღარ მოდიან გადამფრენი ფრინველები ესეც ინდიკატორია იმისა, რომ ბიოგეოცენოზი დარღვეულია.
ზაფხულობით მოქალაქეები ტბაში ბანაობენ, ირუჯებიან საფრთხეს ხომ არ უქმნის ეს ადამანის ჯანმრთელობას, რამდენად არის დაცული უსაფრთხოება?
იმისათვის, რომ მოქალაქეებმა იბანაონ ტბაში პირველ რიგში ტბა უნდა პასუხობდეს ჯანდაცვის სტანდარტებს, აკმაყოფილებდეს სანიტარული მდგომარეობის კრიტერიუმებს, რომელიც ზიანს არ მიაყენებს ადამიანის ჯანმრთელობას. აქ კი სუფევს ანტისანიტარია, ბაყაყების ყიყინი, ძროხების არსებობა, წყლის ფერი და სუნი მეტყველებს ტბის დაბინძურებაზე.ტბაში არსებული ფლებოტომუსები მოსკიტები ლეიშმანიოზის გავრცელების კერას წარმოადგენს, რაც საგანგაშოა ჯანმრთელობისათვის!
ამ ფაქტით უკვე დაინტერესდა გარემოს დაცვის სამინისტრო, მათ ჩაატარეს წყლის ლაბორატორიული კვლევა, არის თუ არა შედეგები უკვე ცნობილი?
გარემოს დაცვისა და ბუნებრივი რესურსების სამინისტრო, ასევე სურსათის უვნებლობისა და ვეტერინარიის დეპარტამენტი კომპლექსურად იკვლევს არსებულ მდგომარეობას ლაბორატორიული სინჯებისა და თევზის ნიმუშების კვლევის საფუძველზე. მოგვიანებით დაიდება მიზეზი, რამაც თევზების სიკვდილიანობა გამოიწვია. ასევე, მიიღებენ პრევენციულ ზომებს ტბის გადასარჩენად. სწორედ ამიტომ, საჭიროა მონიტორინგი, რათა დროულად მოხდეს საქართველოში ტბების გადარჩენა, რათა არ დაირღვეს ბიოგეოცენოზი. ჩვენ ხშირად ვუკავშირდებით გარემოს დაცვის სააგენტოს რათა მოვიძიოთ ინფორმაცია არსებულ ფაქტთან დაკავშირებით.
კიდევ სად არის მსგავსი ეკოლოგიური პრობლემები?
ანალოგიური შემთხვევები აღინიშნება კუმისის ტბაზე, სადაც ანალოგიურად დაიხოცა დიდი რაოდენობით თევზი.
ბოლო წლებში განსაკუთრებით მომრავლდნენ გველები დედაქალააში, რა არის ამის მიზეზი და არის თუ არა ეს გველები შხამიანი?
გველების მომრავლება დაკავშირებულია ტემპერატურის მომატებასთან, რაც უბრალოდ მეტად შესამჩნევია და მოსახლეობის მხრიდან ხშირად პანიკის საფუძველს იძლევა. თუმცა, შემიძლია ღრმა რწმენით მივმართო მოქალაქეებს, რომ თბილისში თითქმის არ ბინადრობენ შხამიანი გველები, ადგილი აქვს წითელმუცელა მცურავიის სახეობის ქვეწარმავლების არსებობას, ასევე ნაირფერი მცურავი გველის, წენგოსფერი მცურავი გველის, ანკარა გველის და გველხოკერა (უფეხო ხვლიკის) . მათი რაოდენობა დამოკიდებულია ტემპერატურაზე , საკვების მოპოვებაზე–ამფიბიებისა და მღრნელების რაოდენობაზე. მათი სიმრავლე სეზონურია და საშიშროებას არ წარმოადგენს.
რა ზომები შეიძლება მიიღოს მოსახლეობამ? როგორ უნდა მოიქცეს მოქალაქე თუ გველი დასახლებულ ტერიტორიაზე შენიშნა?
პირველ რიგში თუ შენიშნა მოქალაქემ გველი უნდა შეინარჩუნოს სიმშვიდე, ყოველგვარი პანიკის გარეშე დატოვოს ტერიტორია და დარეკოს 112–ში, მოვლენ, შეისწავლიან ტერიტორიას და მიიღებენ ზომებს, დაიჭერენ რეპტილიას და გადაიყვანენ დანიშნულებისამებრ.
27.05.14
ლანა წურწუმია